20 października 2022 roku - 19 lutego 2023 roku
20 zł normalny/15 zł ulgowy, bezpłatny czwartek

Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.

Czas kontrastów, zmian i przełomów. Najpełniej został utrwalony na fotografiach. Zdjęcia profesjonalne i amatorskie, reportaże i fotografia artystyczna tworzą portret Warszawy w latach 90. Ponad tysiąc zdjęć i filmów autorstwa niemal stu twórców i twórczyń, w tym Hartwiga, Niedenthala, Rolkego, Millera, Bohdziewicz, Musiałówny, Białej czy Łozińskiego.

Jarmark Europa, Cricoland, pierwszy McDonald, reklamy i afisze wolnych wyborów, handel z łóżek polowych, „szczęki” i jugokioski, Józef Tkaczuk, pierwszy dzień wiosny, ale też narkomania, bieda i strajki.

Anna Biała, Protest przeciwko zaostrzeniu prawa do aborcji na skwerze pod Sejmem, 29 września 1990, Agencja Wyborcza.pl

Fotografia opowiada lata 90. i Warszawę tamtego czasu jak żadne inne medium. Na zdjęciach, amatorskich i zawodowych, utrwalono dekadę transformacji i jej wpływ na miasto. Wystawa „Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.” sięga do archiwów profesjonalnych fotografów, fotoreporterów, artystów, ale i do prywatnych rodzinnych albumów. Fotografia była wtedy powszechnym sposobem zapisu rzeczywistości, która stale się zmieniała. Miastem zawładnęły kolorowe reklamy, wyrosły szklane wieżowce, na ulicach odbywał się wolny handel, szły nimi protesty i strajki.

Jak czas gwałtownych przemian uchwyciła fotografia?
W jakim stopniu pamięć o latach 90. opiera się na fotografii?
Jak widziano wtedy miasto?

Ponad 1000 zdjęć, filmów, pocztówek

W sześciu salach rozmieściliśmy ponad 1000 obiektów – zdjęć, filmów, pocztówek. Prezentujemy wiele oryginalnych materiałów: niewielkich odbitek, stykówek i projekcji slajdów. Dzięki temu fotografia jako przedmiot także stała się jednym z tematów wystawy. Części ekspozycji zostały nazwane hasłami pochodzącymi ze słownika fotografa. Odnoszą się jednocześnie do opisu rzeczywistości lat 90.: kolor, kontrast, narracja.

Po lewej: Sylwester Braun, ps. Kris, Pałac Kultury i Nauki, a przed nim amusment park, 1993, © Muzeum Warszawy; Po prawej: Władysław Lemm, Sesja modowa dla Bogusz Center przy ulicy Złotej 44, 1991, © G. Lemm_FAF

Profesjonaliści i amatorzy

Wybór fotografii był niełatwym zadaniem. Na wystawie zobaczysz prace:

• uznanych fotografów i fotografek: Edward Hartwig, Tadeusz Rolke, Chris Niedenthal, Anna Beata Bohdziewicz, Anna Musiałówna;
• młodych, rozpoczynających pracę w wolnych mediach: Maria Zbąska, Piotr Wójcik, Krzysztof Miller;
• artystów: Zofia Kulik, Paweł Althamer, Teresa Gierzyńska;
• fotografów prasowych: Kacper M. Krajewski, Anna Biała, Adam Marzec;
• filmowców i dokumentalistów: Marcel Łoziński, Krzysztof Kieślowski, Barbara Sass.

Pokazujemy również fotografię amatorską. Ogłosiliśmy zbiórkę zdjęć Warszawy lat 90., na którą odpowiedziało ponad 40 osób. Zdjęcia z rodzinnych archiwów stały się częścią wystawy. Ukazują one tematy nieobecne w reportażach czy sztuce.

Przeczytaj o zbiórce zdjęć Warszawy lat 90.

Po lewej: Adam Szcześniak, Małpa na PKiN, październik 1994 © Adam Szcześniak; Po prawej: Siostry Piwowar, plażowanie na placu Konstytucji, lato 1999 r. © Anna i Magda Piwowar

Fotografia w Muzeum Warszawy

Kolekcja fotografii jest jedną z największych w Muzeum Warszawy, liczy około 300 tys. obiektów. Dzięki darom i zakupom kolekcja regularnie powiększa się o nowe nabytki. Ostatnio do zbiorów trafiły prace współczesnych fotografów opowiadających o Warszawie: Antoniny Gugały, Rafała Milacha, Jędrzeja Sokołowskiego i Joanny Szpak-Ostachowskiej.

Dowiedz się więcej o zakupie fotografii współczesnej.

Książka, podcast i program wydarzeń

Wystawę uzupełniają oprowadzania, debaty, warsztaty, lekcje muzealne i filmy, a także książka pod redakcją Karoliny Puchały-Rojek. Książka „Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.” do kupienia w księgarni Muzeum Warszawy i w sklepie online. Odwiedź sklep.

Sprawdź program wydarzeń towarzyszących.

Zarezerwuj lekcję muzealną.

Podczas trwania wystawy premierę będzie miał 10-odcinkowy podcast przygotowany dla Muzeum Warszawy przez Kamila Bałuka. Temat każdego odcinka inspirowany jest konkretnymi zdjęciami prezentowanymi na wystawie. Słuchaj podcastu!

Wykorzystane zdjęcia: (poziome) Marta Zielińska, Aleje Jerozolimskie. Widok od skrzyżowania z ulicą Emilii Plater w kierunku Wisły, 1991; Jędrzej Sokołowski, Zaćmienie słońca z serii Young Amateur Phorographer, 11 sierpnia 1999

KOLOFON

Kuratorka: Karolina Puchała-Rojek

Współpraca kuratorska: Julia Staniszewska

Konsultacje merytoryczne: Karolina Ziębińska-Lewandowska, Anna Duńczyk-Szulc

Projekt ekspozycji: Aneta Faner

Producentka wystawy: Zofia Zajkowska

Realizacja: zespół Działu Administracyjno-Technicznego, Tomasz Marzec [Kontra. Pracownia Plastyczna]

Oprawa prac: Ksenia Góreczna, Katarzyna Radecka, Ewa Lenczewska

Opieka konserwatorska: Igor Nowak, Paulina Miąsik, Robert Kołodziejski, Piotr Popławski

Opieka prawna: Monika Góra

Opracowanie obiektów: Piotr Głogowski, Monika Michałowicz, Karolina Puchała-Rojek, Julia Staniszewska, Anna Topolska

Digitalizacja: Adrian Czechowski, Michał Matyjaszewski, Anna Sulej

Postprodukcja: Patrycja Skwierczyńska, Anna Sulej

Koordynacja digitalizacji: Mikołaj Kalina

Przygotowanie fotografii do druku: Karol Bagiński [Foto-grafika]

Wypożyczenia zewnętrzne: Janusz Kurczak, Piotr Niwiński, Marta Szotkowska

Wypożyczenia wewnętrzne: Tomasz Lewandowski, Aneta Matuszewska, Dorota Parszewska

Dostępność: Katarzyna Szafrańska

Redakcja tekstów: Ewa Kiedio

Tłumaczenie tekstów: Zofia Sochańska

Skład tekstów: Marcin Kiedio

Program towarzyszący: Nicola Cholewa, Wanda Kaczor, Alicja Małecka, Dorota Migas-Mazur, Anna Zdanowska, Marcin Matuszewski, Karolina Iwańczyk

Partner programu kinowego: WFDiF, właściciel platformy streamingowej: 35mm.online

Opiekunki i opiekunowie wystawy: Agnieszka Dzieniszewska, Joanna Grabowska, Tomasz Jakubik, Emilia Kulczycka, Bogusław Kurek, Mateusz Korol, Patrycja Korol, Adam Kurkowski, Zofia Kurkowska, Roman Raba, Elżbieta Tańska, Franciszek Wicherkiewicz

Projekt plakatu i materiałów graficznych: Joanna Bębenek

Komunikacja i marketing: Joanna Andruszko, Joanna Bębenek, Melissa Czaplicka, Matylda Dobrowolska, Aleksandra Koszalska, Katarzyna Krauze, Aleksandra Migacz, Jowita Purzycka, Mariana Tymtsiv, Milena Paszkowska, Daniel Karwowski, Filip Wielechowski-Olszak

Wypożyczenia: Agencja East News, Agencja Wyborcza.pl, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Anna Beata Bohdziewicz, Błażej Brzostek, Katarzyna Bułtowicz, Centrum Sztuki Współczesnej,  Tomasz Chmal, Filmoteka Narodowa,  Fundacja Archeologia Fotografii, Fundacja Galerii Foksal, Fundacja Kulik-Kwiekulik, Fundacja Ośrodka Karta, Galeria Gunia Nowik, Galeria Le Guern, Łukasz Gorczyca, Iwona Grodzka, Jerzy Gumowski, Janusz Kobyliński, Kacper M. Krajewski, Marcel Łoziński, Anna Musiałówna, Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie, Chris Niedenthal, Persons Projects, Kacper Pempel, Marcin Poletyło, Tomek Sikora, Basia Sokołowska, Jędrzej Sokołowski, Juliusz Sokołowski, Tomasz Waciak-Wójcik, Przemysław Wierzchowski, Maria Zbąska oraz osoby, które wzięły udział w zbiórce fotografii „Stwórz z nami foto-kolekcję lat 90.”

Specjalne podziękowania: Agencja Wyborcza.pl, Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Mazowieckiej „Masław” oraz projekt „Tu było tu stało”, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Żydowski Instytut Historyczny

Współpraca przy zbiórce fotografii „Stwórz z nami fotokolekcję lat 90.”: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Mazowieckiej „Masław” – projekt „Tu było, tu stało”

Autorzy fotografii (w kolejności alfabetycznej): Grażyna Adler, Akademia Ruchu, Paweł Althamer, Kuba Atys, Arkadiusz Astrachancew, Jan Bartha, Anna Biała, Anna Beata Bohdziewicz, Sylwester Braun ps. Kris, Małgorzata Brendel, Błażej Brzostek, Stanisław Ciok, Wojciech Druszcz, Sławomir Dziejowski, Izabella Dziewanowska, Tadeusz Frys, Andrzej Georgiew, Zofia i Stanisław Giers, Teresa Gierzyńska, Łukasz Gorczyca, Edward Grochowicz, Iwona Grodzka, Jerzy Gumowski, Robert Gutowski, Edward Hartwig, Jenny Holzer, Andrzej Iwańczuk, Lech Jakubik, Halina Jaskłowska, Krzysztof Kieślowski, Janusz Kobyliński, Justyna Kopeć, Kacper M. Krajewski, Małgorzata Kuciewicz, Małgorzata Kukowska, Zofia Kulik, Joanna Kwiatkowska, Władysław Lemm, Elżbieta Lempp, Jacek Łagowski, Joanna Łapanowska, Marcel Łoziński, Adam Marzec, Krzysztof Miller, Krzysztof Mroziuk, Anna Musiałówna, Michał Mutor, Joanna Mysłowska, Iwona Myszkowska, Chris Niedenthal, Marta Nowosielska, Krzysztof Olszak, Kacper Pempel, Siostry Piwowar, Marcin Poletyło, Krzysztof Pruszkowski, Grzegorz Przetakiewicz, Marcin Przewoźniak, Robert Przybysz, Paweł Roehrych, Tadeusz Rolke, Jarosław Rudnik, Barbara Sass, Sławomir Sierzputowski, Tomek Sikora, Basia Sokołowska, Jędrzej Sokołowski, Juliusz Sokołowski, Julia Staniszewska, Maksymilian Stebel, Tomasz Sternicki, Adam Szcześniak, Grzegorz Szklarek, Tomasz Waciak-Wójcik, Maciej i Piotr Welk, Przemysław Wierzchowski, Piotr Wójcik, Jacek Zagórny, Maria Zbąska, Magdalena Zembrzuska, Marta Zielińska, Hanna Żyła.

Autorzy nieznani: ze zbiorów Bielańskiej Fototeki Urząd Dzielnicy Bielany, ze zbiorów rodziny Raczko, ze zbiorów rodziny Witan.