Kolekcja wyrobów użytkowych rzemiosła artystycznego

Szlachetne proporcje, precyzja wykonania, dbałość o detal – określenia te idealnie pasują do zakupionej przez Muzeum Warszawy kolekcji wyrobów użytkowych rzemiosła artystycznego. Każdy z przedmiotów zaświadcza o wysokim poziomie XIX i XX wiecznej produkcji firm warszawskich.

Kolekcja została zakupiona dzięki dofinansowaniu Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

Na początku 2023 roku wszystkie obiekty będzie można zobaczyć na ekspozycji stałej, w Gabinecie Sreber i Platerów Warszawskich oraz Gabinecie Brązów Warszawskich.

Imbryk Szymona Anisko

^{Imbryk, Szymon Anisko, Warszawa, lata 30. XIX w., srebro pr. 12, drewno wybijanie (kucie), moletowanie, odlewanie, złocenie, wys.: 16 cm, szer.: 28 cm, gł.: 13 cm, waga 815 g, zbiory Muzeum Wars}*^{zawy, fot. A. Czechowski}*

Imbryk Szymona Anisko to jedyny znany wyrób, który możemy przypisać temu twórcy. Dzięki zachowanym dokumentom wiemy, że Szymon Anisko działał w Warszawie. Jednak dotychczas nie można było obejrzeć w zbiorach publicznych żadnej jego pracy.

Szymon Anisko urodził się w Grodnie, ok. 1799 roku, był synem majstra malarskiego. Zmarł 19 kwietnia 1878 roku w Warszawie. Mieszkał przy ul. Podwale, potem Bielańskiej. I tyle o nim wiemy. Wojna zniszczyła dokumenty i jego prace.

Lampka oliwna

Lampka oliwna została wykonana według wzoru „Psyche z dzbanem” francuskiego brązownika Pierre-Philippe Thomire’a (1751 – 1843).

Na portalu Kolekcje Muzeum Warszawy znajdziesz żardinierę Pierre-Philippe Thomire’a.

^{Lampka oliwna, Bracia Łopieńscy według wzoru Pierre-Philippe Thomire’a, Warszawa, 1. ćw. XX w., brąz złocony odlewanie, cyzelowanie, złocenie wys.: 27,5 cm, szer.: 23 cm, gł.: 10 cm, zbiory Muzeum Warszawy, fot. A. Czechowski}

Bracia Łopieńscy oprócz własnych wzorów wykonywali również kopie brązów europejskich.

Lampka to wyrób ekskluzywny i oczywiście drogi – mógł sobie na nią pozwolić jedynie człowiek zamożny. Brązy „od Łopieńskich” były bardzo popularne w początkach XX wieku. Wręcz wypadało coś mieć z tego zakładu. W domach wielu zamożnych warszawiaków stały więc żardiniery, wazony, świeczniki, lampki i inne bibeloty od Łopieńskich. Z tego licznego grona nie tak wiele dotrwało do naszych czasów.

Dzbanek z wężami

Trudno nalewać wodę z dzbanka, jeśli wie się, że jest on cennym unikatem, który łatwo można zniszczyć. Szklany dzbanek w srebrnej oprawie w postaci plastycznych węży, ze względu na swą kruchość i wartość, niezbyt nadaje się do celów praktycznych. Idealnie za to odnajduje się w roli przedmiotu „muzealnego” wystawionego na widok publiczny.

Warszawska firma Braci Łopieńskich, która wykonała dzbanek, była zakładem brązowniczym. W mniejszym nakładzie w ich warsztacie powstawały również srebra. Robiono je zwykle na specjalne zamówienie (np. dla dworu cesarskiego w Petersburgu).

Sreber Łopieńskich nie zachowało się tyle co brązów. Nie ma dziś szansy na wypełnione nimi muzealne, czy domowe półki. Srebro łączone ze szkłem (niepotłuczonym) to już prawdziwy rarytas.

Imbryk Frageta

Imbryk Frageta zakupiliśmy dlatego, że mamy w zbiorach dzbanek do kawy z tego fasonu. W ten sposób staramy się odtworzyć zestawy – w przypadku sreber i platerów warszawskich – nie jest to taka prosta sprawa. Wojna porozdzielała dawne komplety i teraz pokazujemy głównie ich pojedyncze części.

*^{Imbryk, Józef Fraget, Warszawa, 1849, platerowanie srebrem, sztancowanie, złocenie, wys.: 12,5 cm, szer.: 24,5 cm, gł.: 15 cm, zbiory Muzeum Warszawy, fot. A. Czechowski}*

Z punktu widzenia XIX wiecznego odbiorcy fragetowy imbryk był przedmiotem nowoczesnym i modnym. W latach 40. XIX w. platery wciąż był w warszawie powiewem nowoczesnej technologii.

Imbryk wykonano z miedzianej blachy na którą mechanicznie nawalcowano srebro. Jego wnętrze to techniczna rewolucja. Pozłocono je metodą galwaniczną, czyli wykorzystującą zjawiska elektrochemiczne towarzyszące przepływowi prądu. Nie dość, że imbryk był produktem zaawansowanym technologicznie, to był dużo tańszy od naczynia wykonanego ze srebra. A przecież wyglądał jak srebrny.

Lata użytkowania gdzieniegdzie odsłoniły miedziany podkład. Musiały jednak minąć lata, bo wyroby Frageta znane były z solidności i porządnego wykonania.

Więcej wyrobów Józefa Frageta znajdziesz na portalu Kolekcje Muzeum Warszawy.

Wazon

Ostatnim zakupem jest wazon Braci Łopieńskich, który będzie można podziwiać w Gabinecie Brązów Warszawskich.

Więcej projektów firmy Braci Łopieńskich znajdziesz na portalu Kolekcje Muzeum Warszawy.

*^{Wazon, Grzegorz Łopieński (?), firma Bracia Łopieńscy, Warszawa, ok. 1920, brąz odlewanie, patynowanie, wys.: 44,5 cm, śr.: 32 cm, zbiory Muzeum Warszawy, fot. A. Czechowski}*

Zakup dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa w ramach programu własnego Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów Rozbudowa zbiorów muzealnych.

Nazwa zadania: Zakup kolekcji wyrobów użytkowych rzemiosła artystycznego z metalu firm warszawskich.

Wartość realizacji zadania i dofinansowania wyniosła: 113.700 zł