Plakieta z profilem Adama Mickiewicza (1798–1855)

Wizerunek Adama Mickiewicza należał do tematów często podejmowanych w sztuce medalierskiej już za życia poety. Okazją były kolejne rocznice jego urodzin, później śmierci, a zwłaszcza sprowadzenie 4 lipca 1890 roku prochów wieszcza z podparyskiego cmentarza Montmorency na Wawel oraz przypadające w 1898 roku stulecie jego urodzin.

Część podobizn wzorowana była na medalionie z 1829 roku autorstwa francuskiego rzeźbiarza Davida d’Angers (1788–1856). Inne nawiązywały do modelowanego
w 1887 roku okazałego medalionu Leopolda Steinmanna (1848–1897), polskiego artysty pracującego w Cesarskiej Mennicy w Sankt Petersburgu. Jeszcze inne wykonywano na wzór pomników, które Mickiewiczowi wystawiono w 1898 roku w Krakowie, autorstwa Teodora Rygiera (1841–1913), i w Warszawie, autorstwa Cypriana Godebskiego (1835–1909).

Spośród medalierskich wizerunków poety znajdujących się w zbiorach Muzeum Warszawy wyróżnia się plakieta projektu rzeźbiarza Józefa Aumillera (1892–1963), wieloletniego kierownika artystycznego Mennicy Państwowej w Warszawie. Był on twórcą licznych plakiet portretowych z podobiznami osobistości ze świata polityki, kultury i nauki. Powstały one w latach 1925–1939, w 40 seriach tematycznych. Większość jego prac, wzorowanych na oficjalnych portretach, cechuje spokojna kompozycja, płaski modelunek przy wyraźnie zaznaczonym rysunku.

Profil Mickiewicza odbiega od nich stylistycznie. Powstał pod wpływem krótkotrwałego zainteresowania Aumillera fowizmem i kierunkami postkubistycznymi. Artysta stworzył zgeometryzowaną, oszczędną w środkach syntezę portretu, emanującą spokojem i godnością. Plakieta z podobizną poety należy do rzadkości. Mennica Państwowa w Warszawie produkowała plakiety takie jak ta i większe, dostosowane do mocowania na ścianach, płytach pamiątkowych lub pomnikach, na indywidualne zamówienie. Ta powstała zapewne w kilkunastu egzemplarzach. W 1935 roku kosztowała 50 zł (pensja urzędnika niższego szczebla wynosiła w tym czasie ok. 100–120 zł). Równie rzadko spotykane są jej miniatury tłoczone stemplem, które w przypadku innych wizerunków osiągały nakłady kilkaset, niekiedy nawet trzech tysięcy egzemplarzy.

Plakieta z profilem Adama Mickiewicza (1798–1855)
JÓZEF AUMILLER
WARSZAWA; 1932–1933
BRĄZ, ODLEW
MHW 25592
20,6 × 18,6 CM

Fotografia: