Założenie parlamentu w Warszawie – odbitka rysunku na papierze światłoczułym

Prezentowany rysunek powstał jako jedna z wizji powojennej zabudowy centrum Warszawy. Jej autor Maciej Nowicki (1910–1950) był członkiem Pracowni Dyskusji Architektonicznej Biura Odbudowy Stolicy – największej ówczesnej pracowni projektowej na świecie, liczącej około 1500 architektów, powołanej w 1945 roku w celu odbudowy Warszawy zniszczonej w czasie II wojnie światowej (1939–1945). Rysunek przedstawia perspektywę południowego zakola Wisły. Punkt widokowy założenia stanowi nowy most, którego przedłużeniem był wjazd do śródmieścia przez tunel w skarpie wiślanej pod rozbudowanym niczym brama gmachem Muzeum Narodowego. Z mostu otwiera się perspektywa na wzniesienie Warszawy z wpisanymi weń nowymi budynkami parlamentu i szeroko otwartym amfiteatrem. Wizjonerska architektura przyszłości pozostała na papierze jako zbyt awangardowa i niemożliwa do realizacji w ówczesnych warunkach. W tym czasie dyskutowano o tym, w jakim stopniu odbudowywana stolica ma być kontynuacją, a w jakim zaprzeczeniem swojej historii. Nawet dla zwolenników modernistycznej przebudowy miasta wizje Nowickiego były zbyt radykalne i oderwane od realiów.

W 1945 roku Nowicki wyjechał z Polski do Stanów Zjednoczonych i rozpoczął tam błyskotliwą karierę architektoniczną. Do historii architektury przeszedł jako projektant hali targów stanowych Północnej Karoliny z konstrukcją podwieszanego dachu w kształcie koła. Pełnił wówczas funkcję dziekana School of Design w Raleigh, a nowatorską konstrukcję dachu hali opracował kilka lat wcześniej, jeszcze w Warszawie. Zginął w 1950 roku w katastrofie lotniczej.

Założenie parlamentu w Warszawie – odbitka rysunku na papierze światłoczułym
WARSZAWA; OK. 1945
OZALID
MHW 279/PL
29,6 × 42,1 CM
MHW 279/Pl

Fotografia: