Wazon z motywami węży

Wazon powstał w pracowni Braci Łopieńskich około 1890 roku. Jego brzusiec, wykonany ze szkła zdobionego szlifem diamentowym, oprawiono w złocony brąz. Wyroby ze szkła ołowiowego dekorowane szlifem diamentowym wywodziły się z Anglii i Irlandii. Angielscy wytwórcy umieli wykonywać głębokie szlify w ciężkim, grubym szkle, ale nałożony w 1746 roku podatek od wagi szkła zmniejszył opłacalność pracy w tym masywnym tworzywie. Wywalczone przez Irlandczyków w 1780 roku prawo wolnego handlu uniezależniło ich od tych obostrzeń, dlatego angielscy specjaliści zatrudniali się w hutach działających w Irlandii, niekiedy finansowanych przez kapitał angielski.

Anglicy i Irlandczycy, pracując nad miękkością i połyskiem masy szklanej, wprowadzili nowy sposób szlifowania, który szybko rozpowszechnił się w Europie. Umiejętności te zdobyli Francuzi, Niemcy i Czesi. Firmy warszawskie – w tym brązownicze – zamawiały potrzebne elementy ze szkła szlifowanego zwłaszcza u wytwórców czeskich, słynących w Europie z wysokiej jakości wyrobów.

Wazon zwraca również uwagę fantazyjnie wygiętymi uchami w kształcie węży. Ten wywodzący się ze sztuki antycznej motyw był w XIX wieku chętnie stosowany w dekoracji. Z antyku przejęto także jego symbolikę – w starożytnym Rzymie węże uosabiały bóstwa ogniska domowego i rodziny, wyobrażały genius loci – ducha miejsca. Eskulapowi, bogu sztuki lekarskiej, towarzyszył wąż – symbol życia i zdrowia odradzający się poprzez zrzucanie skóry. W XIX-wiecznej Warszawie taka interpretacja motywu węży była czytelna. Przyjął się on nie tylko w dekoracji przedmiotów osobistych, pełniących funkcję amuletów, ale i występował na elewacjach budynków użyteczności publicznej.

Wazony do kwiatów ciętych, modnych zwłaszcza w drugiej połowie XIX wieku, były niezobowiązującym, choć nieraz bardzo cennym upominkiem. O perfekcji, jaką osiągnęła firma Braci Łopieńskich, świadczy stylistyczne nawiązanie do francuskich dzieł brązowniczych, a także harmonijne proporcje, subtelny rysunek wazonu, znakomicie wycyzelowane fragmenty z brązu i wypolerowane powierzchnie złocone.

Wazon z motywami węży
BRACIA ŁOPIEŃSCY
WARSZAWA; OK. 1890
BRĄZ CYZELOWANY, MOLETOWANY, ZŁOCONY,
ODLEW; SZKŁO RŻNIĘTE, SZLIFOWANE
MHW 22015
35 × 24 CM

Fotografia: