07.02.2017 / Aktualności, Wydawnictwa

Legendy warszawskie. Antologia

Legendy warszawskie. Antologia to nowa, ponad sześćsetstronicowa i bogato ilustrowana publikacja Muzeum Warszawy, obejmująca 61 tekstów powstałych od połowy XIX wieku do drugiej dekady XXI wieku, która daje czytelnikom dostęp do legendarnych dziejów Warszawy w powiązaniu z topografią współczesnego miasta. Patrząc przez pryzmat legend, możemy dostrzec ukryty wymiar znanych sobie miejsc, a na wydarzenia i postaci z przeszłości spojrzeć w nowym świetle.

Tak obszerne wydawnictwo poświęcone wyłącznie warszawskim legendom ukazuje się po raz pierwszy. O wyjątkowości książki świadczy jednak nie tylko obfitość i różnorodność zebranych w niej lokalnych podań, lecz także jej oryginalna struktura, przemyślany wybór tekstów i ich staranne opracowanie edytorskie, unikatowa szata graficzna i ilustracje autorstwa Wojciecha Pawlińskiego oraz teksty popularnonaukowe przygotowane przez specjalistów z Działu Badań nad Warszawą Muzeum Warszawy i Pracowni Studiów Miejskich Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.

Podstawą legend umieszczonych w antologii są ich wersje utrwalone na piśmie, przede wszystkim wydania literackie w kształcie nadanym przez takich twórców, jak: Artur Oppman, Ewa Szelburg-Zarembina, Hanna Januszewska, Maria Krüger, Wanda Chotomska, Zdzisław Nowak. Jednocześnie tom zawiera kilka warszawskich podań zebranych „w terenie” i spisanych jeszcze w XIX wieku przez folklorystów i historyków: Kazimierza Władysława Wójcickiego, Romana Zmorskiego, Walerego Przyborowskiego. Ponadto w publikacji znalazły się nowe opracowania literackie legend, krążących dotychczas tylko w obiegu ustnym i w Internecie.

W antologii zastosowano klucz topograficzno-historyczny. Rozdziały-lokalizacje otwierają zwięzłe noty przybliżające historię i współczesny charakter (stan zachowania, funkcje) miejsc, z którymi wiążą się poszczególne legendy. W obrębie rozdziałów legendy są zaś ułożone chronologicznie, według daty wydania, na podstawie którego tekst przytoczono w publikacji.

W większości lokalizacji zestawiono ze sobą kilka wariantów tych samych opowieści, opracowanych przez różnych autorów i wydanych w różnych latach. Dzięki temu możemy zarówno śledzić przemiany poszczególnych wątków i motywów, które odzwierciedlają ewolucję społecznych wyobrażeń na temat przeszłości Warszawy, jak i zaobserwować ciągłość zasadniczych struktur fabularnych – owego niematerialnego dziedzictwa, które jest szczególnie cenne w mieście tak silnie doświadczonym przez historię jak Warszawa.

Publikacji towarzyszy Mapa legend warszawskich, obejmująca Stare i Nowe Miasto, dzięki której można odbyć spacer śladami legendarnych postaci. Mapa uwzględnia lokalizacje związane z legendami wraz z krótkimi opisami miejsc i obiektów.

Nagrody i wyróżnienia:

• Konkurs na książkę edytorsko doskonałą „Edycja” 2015/2016 – nagroda w kategorii Forma oraz Nagroda Specjalna,
• Konkurs „Książka Roku 2016” Polskiej Sekcji IBBY – wyróżnienie graficzne w kategorii Ilustracja dla Wojciecha Pawlińskiego,

Uzasadnienie: Dobre, czytelne, choć syntetyczne ilustracje; dbałość o to, by każda rozkładówka stanowiła przekonującą całość, a równocześnie nie zakłócała płynnego rytmu obrazowej narracji; scalający poszczególne partie książki motyw wiślanych fal, zapowiedziany już na wyklejce. Wszystko to prowadzone ze swobodą i pomysłowością, dzięki czemu przez ponad 600 (!) stron nie dopada nas nuda – wydawałoby się, że przy takiej objętości nieunikniona. Poza walorami czysto graficznymi ma książka jeszcze jedną niezwykłą zaletę – jest fizycznym, materialnym przedmiotem. Ma swój ciężar, ma swoją objętość (z grubsza dwóch cegieł), okładka ma fakturę, stronice mają powierzchnię, która jest jednocześnie gładka i chropowata, a spomiędzy stronic wyślizgują się jedwabiste tasiemki-zakładki. W czasach, gdy obrazy wyświetlają się głównie na monitorach, dotykalność tej książki jest i ujmująca, i pociągająca.

– Jacek Friedrich

• Najpiękniejsze okładki książek wydanych w Polsce w 2016 roku wg tygodnika „Polityka”,
• Print Control 5: Projekty, które warto znać,
• Rekomendacja do Konkursu Dobry Wzór 2017,
• Plebiscyt must have 2017 Łódź Design Festival [znak jakości must have] – wyróżnienie,
  
• IX Konkurs Literatury Dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej – nagroda „Wydarzenie artystyczne roku 2016”,
• książka wpisana na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej 2016,
• XI edycja konkursu „Mazowieckie Zdarzenie Muzealne – WIERZBA” – II nagroda w kategorii Wydawnictwo muzealne 2016 roku.

Legendy Warszawskie. Antologia

Wybór legend: Anna Marta Zdanowska
Opracowanie, przypisy, redakcja i korekta: Julia Odnous
Ilustracje, projekt graficzny i skład: Wojciech Pawliński
Redaktor prowadząca: Małgorzata Mycielska
Szkic historyczny o Warszawie: Krzysztof Zwierz
Posłowie: Łukasz Bukowiecki
Noty rozdziałowe: Łukasz Bukowiecki, Zuzanna Flisowska, Marcin Gołąb, Agnieszka Witkowska-Krych (Pracownia Studiów Miejskich Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego)
Redakcja merytoryczna not rozdziałowych: Barbara Hensel-Moszczyńska
Konsultacja merytoryczna przypisów: Barbara Hensel-Moszczyńska, Izabella Maliszewska, Romuald Morawski, Aleksandra Sołtan-Lipska, Krzysztof Zwierz (Dział Badań nad Warszawą Muzeum Warszawy); Jacek Bochiński, Anna Marta Zdanowska
Słownik pojęć, nazw i określeń: Anna Marta Zdanowska
Indeks nazw osobowych: Julia Odnous, Anna Marta Zdanowska

624 s., format: 230 x 165 mm, oprawa twarda.

Wydawca: Muzeum Warszawy, Wydanie I, Warszawa 2016

ISBN 978-83- 62189-80-9

Nakład: 2000 egz.

Mapa legend warszawskich

Koncepcja mapy: Małgorzata Mycielska, Julia Odnous, Anna Marta Zdanowska
Noty na podstawie tekstów: Łukasza Bukowieckiego, Zuzanny Flisowskiej, Marcina Gołąba, Agnieszki Witkowskiej-Krych (Pracownia Studiów Miejskich Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego)
Redakcja: Julia Odnous, Małgorzata Mycielska
Korekta: Urszula Drabińska
Opracowane graficzne: Wojciech Pawliński
Opracowanie kartograficzne: Witold Pietrusiewicz

Mapa składana z banderolą, format: B3.

Wydawca: Muzeum Warszawy Wydanie I, Warszawa 2016

ISBN 978-83-62189-81-6

Nakład: 2000 egz.