09.01.2025 / Aktualności, Centrum Fotografii, Centrum Interpretacji Zabytku, Izba Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy, Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry, Muzeum Drukarstwa, Muzeum Farmacji, Muzeum Warszawskiej Pragi, Muzeum Woli
2025 rok z Muzeum Warszawy!
W roku 2025 czeka nas wiele okazji do wspólnych działań i odwiedzin. W naszym programie ważne miejsce zajmują dwie wystawy dotyczące wydarzeń niezwykle ważnych dla kształtowania się tożsamości miasta.
Nasze plany na rok 2025 obejmują także liczne wystawy czasowe, festiwale i wydarzenia plenerowe, takie jak „Urodziny Starówki” czy „Noc Fotografii”. Wierzymy, że wspólnie stworzymy jeszcze więcej okazji do odkrywania bogactwa naszej historii i kultury.
W 2025 roku głośno będzie o głównych wystawach Muzeum Warszawy. Dane warszawskie, Dzieje kamienic i przede wszystkim Rzeczy warszawskie czeka odświeżenie. Zostaną także uzupełnione o nowe audioprzewodniki które powstały w trakcie warsztatów storytellingowych.
W nowej odsłonie otworzą się także Gabinety Fotografii, Sreber i Ubioru. W przestrzeniach wystawy głównej powstaną trzy nowe miejsca wypoczynku, zaprojektowane z myślą o wszystkich odwiedzających, zwłaszcza rodzinach z dziećmi. Wygodne i przyjazne miejsca połączą relaks z funkcjonalnością, zapewniając rodzicom chwilę wytchnienia, a dzieciom bezpieczną zabawę.
Pracownia Karola Tchorka zostanie udostępniona dla zwiedzających pod koniec lutego 2025 roku po ponad dwóch latach prac inwentaryzacyjnych, organizacyjnych i merytorycznych. Wizyta w historycznej przestrzeni studia rzeźbiarza Karola Tchorka (1904–1985) i możliwość obcowania z bogatym dorobkiem rzeźbiarskim, pamiątkami oraz wyposażeniem, to niezwykłe doświadczenie. Obiekty w Pracowni to dzieła Karola Tchorka, spuścizna po artyście i jego rodzinie (archiwum syna Mariusza Tchorka, prace synowej Katy Bentall) i zaprzyjaźnionych twórców (Leon i Antoni Kudłowie). Dowiedz się więcej.
Zwiedzenie będzie możliwe we wtorki w godzinach 9.00–17.00. Pracownia będzie przestrzenią pracy badawczej i popularyzatorskiej związanej z dorobkiem rodziny Tchorków, miejscem realizacji kameralnych form edukacji (warsztaty, spotkania, wykłady) oraz przestrzenią interwencji artystycznych.
Dzięki staraniom Fundacji Muzeum Warszawy w 2024 roku do kolekcji sztuki współczesnej dołączyło 11 dzieł, co daje imponujący wynik 35 nowych prac w ciągu niespełna dwóch lat. Pokaz pozyskanych przez Fundacje obiektów, uzupełniających fascynującą opowieść o stolicy o współczesne spojrzenie, można oglądać na wystawie stałej. Dowiedz się więcej.
Na początku 2025 roku nadal będzie można odwiedzić wystawę Praga ’44 w Muzeum Warszawskiej Pragi opowiadającą o przebiegu powstania na prawym brzegu Wisły. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszy się wystawa Na miejscu i na wynos. Kuchnia warszawska o tym co, gdzie i jak jadali mieszkańcy i mieszkanki stolicy na przestrzeni wieków. W listopadzie w Muzeum Farmacji otworzyła się wystawa Agnieszki Brzeżańskiej o ziołach i ziołolecznictwie Ziółka, drzewka, y chróściki. Sztuka najnowsza okazuje się ciekawie rezonować z historycznym wnętrzem oraz wystawą o lekach i leczeniu.
Ogromnym zainteresowaniem cieszy się wystawa Sylwester „Kris” Braun. Fotograf od powstania, dlatego została przedłużona do 30 marca 2025 roku. Fotografie Brauna to jedne z najważniejszych dokumentów powstania warszawskiego. Pokazane na wystawie oryginalne odbitki wykonane przez Brauna układają się w przemyślane serie. Biografia Brauna i Berty Weissberger, odkrytej asystentki i również fotografki, stają się przyczynkiem do pytania o to, jak powstaje narracja historyczna.
WYSTAWY I WYDARZENIA W 2025 ROKU
1905. Nowy początek. Rewolucja na Woli i w Warszawie
Muzeum Woli
20.02–20.07.2025
Kurator: Konrad Schiller
Wydarzenia rewolucyjne lat 1905–1907 w Warszawie w dużej mierze wpłynęły na kształtowanie się tożsamości Woli – współcześnie nowoczesnego centrum biznesowego i mieszkaniowego stolicy. Dostrzec można analogie do współczesnych mechanizmów globalnej polityki, ekonomii i zmian społecznych. Wystawa przywołuje marginalizowane do tej pory wątki wydarzeń sprzed 120 lat takie jak strajki młodzieży, pogrom alfonsów czy walkę o prawa kobiet. To podczas rewolucji 1905 roku pojawiały się postulaty o ośmiogodzinnym dniu pracy, prawach pracowniczych czy powszechnych prawach wyborczych. Na wystawie będzie można zobaczyć historyczne transparenty z manifestacji, druki ulotne, bogate zbiory fotografii ukazujące masowe protesty i manifestacje, a także dokumentacje zamachów bombowych. Ponadto zaprezentowany zostanie zestaw okolicznościowych pocztówek i grafik przedstawiający przebieg wydarzeń związanych z rewolucją.
Jarosław Kozakiewicz: UNDERGROUND
Galeria Rynek 30
13.03–3.08.2025
Kuratorki: Zofia Rojek, Dorota Stolarska-Kultys
Jarosław Kozakiewicz w interdyscyplinarnym projekcie rozważa możliwości obserwowania życia, które toczy się pod ziemią. Koncepcję obserwatorium przedstawia w formie rzeźbiarskiej makiety budynku, uzupełnionej o rysunki inspirowane naturalnymi procesami zachodzącymi w ściółce leśnej oraz zdjęcia mikroskopowe autorstwa Karla Ritza, profesora biologii gleby z uniwersytetu w Nottingham. Wystawa to również instalacja dźwiękowa oraz interwencje młodych artystów i artystek, a także program performatywny.
Znaleźne. Przeszłość i przyszłość Kamionka
Muzeum Warszawskiej Pragi
10.04–28.09.2025
Zespół kuratorski: Agnieszka Rayss, Marcin Wicha
Kamionek, jako wieś Kamion, pojawia się w kronikach z XIV wieku. Od 1891 roku to dzielnica Warszawy, najpierw typowo przemysłowa, dziś coraz szybciej gentryfikowana. Czy historię lokalną można przedstawić jako archiwum, kartotekę i muzeum w jednym? Związani z Kamionkiem fotografka i badaczka Agnieszka Rayss oraz pisarz i grafik Marcin Wicha otworzą Muzeum Warszawskiej Pragi na wszystko, co je otacza. Pokazane zostaną eksponaty ze zbiorów Muzeum, archiwalne zdjęcia i dokumenty, a także charakterystyczne, znalezione obiekty współczesne oraz nieoczywiste, wykonane specjalnie na wystawę fotografie dzisiejszego Kamionka.
Równolegle ukaże się książka pod tytułem Kamionek, literacko-fotograficzna opowieść ukazująca wyjątkowość tej części Warszawy. Historie miejsc, przedmiotów oraz postaci przeplatają się z eksponatami z kolekcji Muzeum Warszawskiej Pragi.
Lato, które zmieniło wszystko. Festiwal 1955
Muzeum Warszawy
19.06–21.12.2025
Zespół kuratorski: Błażej Brzostek, Zofia Rojek
V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów odbywał się od 31 lipca do 15 sierpnia 1955 roku. Był najbardziej spektakularnym wydarzeniem tamtego czasu i stał się doświadczeniem pokoleniowym dla wielu osób wkraczających w dorosłość po drugiej wojnie światowej, w realiach Polski Ludowej. Do Warszawy przybyło około 30 tysięcy osób ze 114 krajów świata. Pałac Kultury i Stadion Dziesięciolecia właśnie oddano do użytku, a miasto dekorowano wielkoformatowymi realizacjami malarskimi. Zorganizowano setki wydarzeń: koncertów, wystaw, spotkań, odczytów i imprez. Tłem dla Festiwalu 1955 były ruiny wciąż odbudowującego się miasta. Dwutygodniowy karnawał wielokulturowości poprzedzał nadchodzące zmiany polityczne i społeczne, zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Wystawa Lato, które zmieniło wszystko. Festiwal 1955 opowie historię samego przedsięwzięcia, a także zarysuje społeczne i kulturowe tło lat 50. XX wieku. Poruszane wątki to między innymi awans społeczny, budowa socjalistycznej Warszawy, koniec doktryny socrealizmu w sztuce, znaczenie przestrzeni publicznej, początki dekolonizacji i „przepuszczalność” żelaznej kurtyny.
Wystawa powstała także dzięki zbiórce pamiątek i wspomnień z Festiwalu.
Wystawie będzie towarzyszyła książka rozwijająca wątki społeczno-kulturowe zarysowane na ekspozycji. Wśród autorek i autorów esejów: Matthieu Gillabert, Iwona Kurz, Andrzej Skalimowski, Magda Szcześniak.
Urodziny Starówki
18–19.07.2025
Warszawianki i warszawiacy pokochali Urodziny Starówki! Dlatego też Muzeum Warszawy zorganizuje już trzecią edycję tej imprezy. Lipcowy weekend będzie okazją do wspólnego świętowania, słuchania muzyki, oglądania wystaw, a przede wszystkim poznawania Starego Miasta.
W lipcu ukaże się także publikacja poświęcona Starówce – kolejna w serii nagradzanych przewodników z mapą, po Zielonych ścieżkach wokół Izby Pamięci na Woli i Leśnych ścieżkach wokół Miejsca Pamięci Palmiry. Nowy tom opowie o Starym i Nowym Mieście, ważnych dla tej części Warszawy postaciach, wybranych kamienicach, śladach przeszłości i współczesnym kolorycie okolic Muzeum Warszawy.
Noc Fotografii
12.09.2025
Realizacja: Karolina Puchała-Rojek, Julia Staniszewska, Dorota Stolarska-Kultys
Trzecia edycja wyjątkowego wydarzenia plenerowego, podczas którego Stare i Nowe Miasto Warszawy wypełnia się pokazami fotograficznymi. Będzie to noc pełna inspirujących pokazów multimedialnych – fotografie wyświetlane będą na ekranach, murach i fasadach kamienic miejskich. Specjalnym gościem w roku 2025 będzie Wielka Brytania – fotografowie i instytucje zaprezentują projekty stanowiące przegląd historycznych i współczesnych nurtów brytyjskiej fotografii.
Już w kwietniu ruszy trzecia edycja konkursu fotograficznego dla osób debiutujących i z dorobkiem fotograficznym. Nagrodzone projekty zostaną zaprezentowane pod czas Nocy Fotografii. Tematem konkursu będą Granice miasta / granice w mieście. Celem konkursu jest zachęcenie uczestników i uczestniczek do refleksji nad przestrzenią miasta oraz uchwycenie wielowymiarowych podziałów, które kształtują życie mieszkańców i mieszkanek, a także wygląd stolicy. Granice interpretowane mogą być szeroko – od fizycznych, materialnych barier po niewidoczne, lecz wyraźnie odczuwalne.
WARSZAWA W BUDOWIE 17
Muzeum Woli
19.09.2025–29.03.2026
Kuratorki: Wanda Kaczor, Magdalena Staroszczyk
Od 2023 roku Muzeum Warszawy i Muzeum Sztuki Nowoczesnej naprzemiennie przygotowują kolejne odsłony festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE. Po znakomicie przyjętej 15. edycji pod tytułem Zimno już było o wzroście temperatury w miastach kolejna, organizowana w Muzeum Woli, poruszy temat starości. Co wzrastająca liczba seniorów w społeczeństwie oznacza dla miasta? Jakie wyzwania stawia przed władzami, osobami projektującymi rozwiązania architektoniczne i urbanistyczne, a także mieszkankami i mieszkańcami? Punktem wyjścia dla festiwalu i wystawy jest długofalowa współpraca projektowa z grupami seniorskimi. Upodmiotowienie i krytyczne spojrzenie na język używany do opisywania starości to bardzo ważne wątki WWB 17, które ująć można jako etykę troski, stojącą w kontrze do podejścia indywidualistycznego. Spojrzenie na teraźniejszość i w przyszłość nie byłoby możliwe bez zbadania kontekstu historycznego: zmian w opiece instytucjonalnej na przestrzeni XX wieku, podejściu do opieki indywidualnej, a także po prostu tego, jak wyglądała starość w Warszawie.
Gabinet Fotografii w nowej odsłonie
Część wystawy Rzeczy warszawskie w Muzeum Warszawy
od 29.10.2025
Kuratorki: Katarzyna Adamska, Monika Michałowicz, Ewa Nowak-Mitura, Julia Staniszewska
Fotografowanie miasta to szeroki, a zarazem bardzo specyficzny zbiór praktyk. Nowa odsłona Gabinetu Fotografii ukaże różnorodność spojrzeń na Warszawę, a także wyjątkowość prezentowanej kolekcji. W zbiorach Muzeum Warszawy znajduje się dużo negatywów, dlatego pokazane zostaną interesujące wizualnie stykówki czy paski kliszy. Pierwsza część ekspozycji zarysuje relacje między historią Warszawy a fotografią. Druga, problemowa, szerzej opowie o danych okresach historycznych: fotografii dziewiętnastowiecznej, z pierwszej połowy XX wieku i współczesnej.
Kolekcje. Bycie pośród rzeczy
Muzeum Warszawskiej Pragi
20.11.2025–29.03.2026
Zespół kuratorski: Małgorzata Czekajło i grupa warsztatowa cyklu „Kolekcje”
Wystawa Kolekcje jest efektem ponad dwóch lat pracy z grupą mieszkanek i mieszkańców Pragi. Kolekcja Muzeum Warszawskiej Pragi to ogromna liczba obiektów, także tych niepozornych i prozaicznych. Spojrzenie na relacje tych przedmiotów z ludźmi i toczącym się życiem pozwoliło na postawienie pytań o sens, metody i motywacje tworzenia kolekcji – zarówno tych osobistych, jak i muzealnych. Po otwarciu wystawy publiczność wciąż będzie mogła współtworzyć ekspozycję, komentować ją i dzielić się osobistymi doświadczeniami. Partycypacyjny charakter wystawy to krok ku demokratyzacji zasad i praktyk instytucji kultury.
PREMIERY WYDAWNICZE
Wystawom Znaleźne. Przeszłość i przyszłość Kamionka oraz Lato, inne niż wszystkie. Festiwal 1955 będą towarzyszyły książki. Jak zwykle w Muzeum Warszawy publikacje nie będą klasycznymi katalogami, a raczej bogato ilustrowanymi zbiorami esejów, które rozwiną wątki zarysowane na ekspozycjach, wskażą nowe interpretacje i kierunki rozważań.
Podczas Urodzin Starówki okolice Muzeum Warszawy będzie można zwiedzić ze spacerownikiem, czyli przewodnikiem z mapą, kolejnym w serii po Zielonych ścieżkach i Leśnych ścieżkach.
W listopadzie 2025 roku ukaże się zbiór esejów poświęconych kuchni warszawskiej – praktykom żywieniowym i ich miejscu w historii społecznej miasta. Odzwierciedlały obyczaje, relacje międzyludzkie, były powiązane z przestrzenią miejską. Teksty autorstwa m.in. Renaty Hryciuk, Łukasza Modelskiego, Marty Sikorskiej, Katarzyny Stańczak-Wiślicz uzupełnią reprodukcje obiektów Muzeum Warszawy.
Plany Warszawy powrócą w grudniu 2025 roku! Doceniana przez krytyków i uwielbiana przez czytelników seria zostanie uzupełniona o plan miasta z czasu okupacji niemieckiej. Plan Warszawy 1943 to znakomitej jakości reprodukcja mapy oraz teksty m.in. Pawła Weszpińskiego i Jacka Leociaka. Publikację otworzy esej o życiu w mieście na podstawie relacji zamieszkujących je Polaków, Żydów oraz Niemców. Opracowanie kartograficzne dotyczy niemieckich planów Warszawy z ręcznie wyrysowanymi granicami obszaru getta. Książkę uzupełnią ilustracje i wybór map z wydań polskich i niemieckich z lat 1940–1944.
WARSZTATY, OPROWADZANIA I INNE
Niezmiennie popularną i docenianą częścią programu Muzeum Warszawy jest oferta edukacyjna – zarówno dla młodszych, jak i starszych osób pragnących dowiedzieć się więcej o mieście. W 2025 roku szczególnie dużo aktywności dotyczyć będzie wystawy głównej. To na przykład lekcje muzealne, cykl Niedziela z opowieścią czy wyjątkowy projekt Warsaw caught my eye, czyli oprowadzania po angielsku przygotowane przez osoby z doświadczeniem migranckim. Podczas kolejnej edycji warsztatów Sztuka opowiadania młodzież rozwinie umiejętności storytellingowe i przygotuje własne ścieżki zwiedzania wystaw. Kamienica pełna tajemnic to program przygotowany dla rodzin dzieci z niepełnosprawnościami.
Laboratorium Miasta zapewni program towarzyszący wystawom czasowym – poruszane tematy pogłębią oprowadzania kuratorskie i autorskie, wykłady, spotkania czy debaty. Kontynuowany będzie także projekt dotyczący piosenki jako niematerialnego dziedzictwa Piosenka w mieście. Odbędą się spacery muzyczne, kolędowania, spotkania, koncerty. Biblioteka Muzeum Warszawy kontynuuje program nauki języka polskiego Warszawa dla początkujących, średniozaawansowanych i zaawansowanych. Nowym działaniem będzie cykl oprowadzań i warsztatów dla osób dorosłych w spektrum autyzmu – Warszawskie spektrum wiedzy.
Muzeum Warszawskiej Pragi poza programem edukacyjnym do wystaw czasowych będzie kontynuować popularne projekty, jak na przykład Prawobrzeżni, Migawki. Fotograficzne Archiwum Rewitalizacji czy koncerty w ramach Sceny Letniej na muzealnym podwórzu.
Warsztaty, wykłady i spacery odbywać się będą także w Muzeum Drukarstwa, Muzeum Farmacji, Muzeum – Miejscu Pamięci Palmiry czy Izbie Pamięci.