22.12.2021 / Aktualności, Kolekcje Muzeum Warszawy, Kultura online
Nabytki Kolekcji Medali
![zaprojektowany w 1988 roku medal nagrodowy Nabytki Kolekcji Medali](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/olszewska1.jpg)
Ostatnie lata przyniosły znaczący rozwój muzealnej kolekcji medalierskiej, która wzbogaciła się o obiekty powstałe od początku XIX w. po współczesność.
Najstarsze nabytki w kolekcji
Do najcenniejszych najstarszych nabytków należy bardzo rzadki medal upamiętniający 66. rocznicę urodzin namiestnika Królestwa Polskiego gen. Józefa Zajączka (1752-1826), postaci kontrowersyjnej, niemniej nieprzeciętnej i znaczącej dla polskiej historii.
Medal zaprojektowany najprawdopodobniej przez pierwszego medaliera Mennicy Warszawskiej Karola Baerenda. Wybity został w srebrze w 1819 r., w niewielkiej liczbie egzemplarzy na zmówienie urzędników województwa krakowskiego.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/Karol-Baerend-1.jpg)
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/Karol-Baerend-2-1.jpg)
Z 1897 roku pochodzi unikatowy medal wybity z okazji srebrnego wesela Emila Wedla (1841-1919) i Eugenii z Bohmów (1853-1921) w zakładzie warszawskiego litografa i grawera Feliksa Kasprzykiewicza. W prezencie ślubnym Emil Wedel otrzymał od ojca rodzinne przedsiębiorstwo, najstarszą na ziemiach polskich fabrykę czekolady.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/Wedel1.jpg)
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/wedel2.jpg)
Medale okresu międzywojennego
Okres miedzywojenny reprezentują dwa medale. Pierwszy to medal upamiętniający pełnienie przez gen. Władysława Sikorskiego obowiązków szefa sztabu Wojska Polskiego od 1 kwietnia 1921 do 16 grudnia 1922 roku, kiedy po zamordowaniu prezydenta Narutowicza został mianowany prezesem Rady Ministrów i ministrem spraw wewnętrznych.
Ten bardzo rzadki medal został wybity w niewielkim nakładzie, najprawdopodobniej na zmówienie sztabu generalnego, w warszawskim zakładzie grawerskim Jana Knedlera (1867-1926), działającym przy Nowym Świecie 45. Portret Sikorskiego został przedstawiony na tle kolumnady nieistniejącego pałacu Saskiego, w którym mieściła się siedziba sztabu.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/Knedler1.jpg)
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/Knedler2.jpg)
Drugi medal, zaprojektowany przez grafika, metaloplastyka i złotnika Henryka Grunwalda (1904-1958) wybiła w 1938 roku Mennica Państwowa z okazji VIII Krajowych Zawodów Lotniczych, organizowanych Warszawie w dniach 20-25 sierpnia.
Zwyciężył Areoklub Lwowskie, mimo trudności z kompletowaniem załóg. Z powodu ćwiczeń wojskowych zamiast sześciu zgłoszonych załóg klub wystawił trzy, a dwóch uczestników, w tym nagrodzony medalem Rudolf Weigel, przesiadło się z foteli obserwatorów na miejsca pilotów.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/grunwald1.jpg)
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/grunwald2.jpg)
Koniec lat trzydziestych
Z końca lat trzydziestych pochodzi też plakieta jednego z najwybitniejszych żydowsko-polskich artystów Henryka Glicensteina (1970-1942), przedstawiająca dziewczynę czytającą książkę.
Projekt powstał podczas pobytu artysty w Rzymie na przełomie XIX i XX w. Bardzo cienki odlew, świadczący o kunszcie rzemieślniczym formierza wykonano w zakładzie brązowniczym Leona Kranca i Tadeusza Łempickiego, działającym w tym czasie przy ul. Czerniakowskiej.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/glic.jpg)
Współczesne medale
Spośród obiektów współczesnych najcenniejsze są medale i plakiety powstałe w tradycyjnej sztuce odlewu, przeważnie jednostkowo, lub w niewielkiej liczbie egzemplarzy. Realizowane zostały nie tylko na zamówienia, ale także według własnych pomysłów, co daje artyście możliwość wyboru treści i eksperymentowania z materią medalu.
Do tej grupy należą prace dwóch czołowych polskich medalierek Ewy Olszewskiej-Borys oraz Magdaleny Dobruckiej. Autorstwa pierwszej z nich jest zaprojektowany w 1988 roku medal nagrodowy w organizowanym co pięć lat przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina między narodowym konkursie pianistycznym na najlepsze nagranie płytowe.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/olszewska1.jpg)
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/olszewska2.jpg)
Z kolei Magdalena Dobrucka stworzyła w 2012 roku efektowaną rzeźbiarsko plakietę Matrymonium przedstawiającą centaura z torsem zwieńczonym głową kobiety i mężczyzny. Symbolizujący siłę centaur jest alegorią nierozerwalności i siły małżeńskiej więzi. Plakieta pokryta szara patyna sprawia wrażenie płaskorzeźby wykonanej w kamieniu.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2021/12/dobrucka.jpg)
Partnerem Gabinetu Medali jest Skarbnica Narodowa.
Aleksandra Sołtan-Lipska