wt., 06.02.2024
18:30–20:30
Wykład
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW
wstęp wolny

„Chociaż było po alfabecie, wszyscy, jak to u nasz, czekali do ostatniego dnia…”. Gwara warszawska | Seminarium Warszawskie

Gwara warszawska… gwary warszawskie… szczególny akcent…

Na kolejnym Seminarium Warszawskim zajmiemy się zjawiskiem tworzącym część warszawskiej tożsamości. Mowa będzie o mowie – tej tutejszej, barwnej, szarmanckiej, fascynującej i… z punktu widzenia sztywnych norm językowych niejednokroć wielce niepoprawnej. O mowie raczej nie salonowej, mowie kwitnącej na Woli, Czerniakowie, Grochowie, Pradze…

• Co składa się na gwarę?
• Może wystarczy sam akcent?
• Czy gwara jest wciąż praktykowana? A jeśli tak, to kiedy, gdzie i przez kogo?
• Gdzie w literaturze pięknej można znaleźć gwarę warszawską?
• Kto, kiedy i dlaczego niszczył (niszczy) warszawską gwarę?

To oczywiście tylko wybrane pytania spośród wątków, które mogą pojawić się w dyskusji seminaryjnej.

Wezmą udział:

Janusz Dziano – varsavianista, pasjonat historii miasta, prowadzi portal społecznościowy „Jestem z Woli”, laureat nagrody „Dobrej Woli” (2016), członek Zarządu Stowarzyszenia Gwara Warszawska (od 2009), inicjator utworzenia i współtwórca Skweru Gwary Warszawskiej na Woli w 2017 r. Współautor książek i arttykułów o historii Warszawy – Wola. Ludzie i historie (2013), Warszawska Wola. Co było, co jest, co pozostanie… (2015), Praga gada – o międzywojniu (2017), Praga gada Wiechem, raz! (2018), biografii Stefana Wiecheckiego Ech, Panie Wiech (2019), Legenda Kercelaka („Kronika Warszawy” 2022). Prowadzi konsultacje językowe z zakresu gwary warszawskiej dla pisarzy, publicystów i organizatorów wielu imprez kulturalnych na terenie Warszawy.

dr hab. Monika Kresa, prof. UW – językoznawczyni, pracuje na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie wykłada m.in. gramatykę historyczną języka polskiego. Naukowo zajmuje się nazwami własnymi – przede wszystkim historią imion i nazwisk oraz nazw miejscowych. Interesuje się także dialektami języka polskiego i gwarami miejskimi, zwłaszcza ich obecnością w filmach i serialach fabularnych. Jest autorką dwóch monografii: Antroponimia historycznego pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku na przykładzie parafii Stoczek w ówczesnym dekanacie kamieńczykowskim. Imiona (2013) oraz Filmowa stylizacja gwarowa na przykładzie lwowskiego bałaku w polskich filmach fabularnych (1936–2012) (2019) oraz autorką kilkudziesięciu artykułów oraz redaktor naukową kilku książek.

Radosław Potrac – pedagog specjalny, terapeuta, dogoterapeuta, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego (archeologia podwodna, historia), nauczyciel wychowania do życia w rodzinie. Nauczyciel Roku 2023. Od 20 lat związany z praską edukacją, inicjator działań społecznych na Pradze Północ oraz historycznych spacerów tematycznych. Prezes Stowarzyszenia Gwara Warszawska. Realizator warsztatów, projektów i programów edukacji kulturalnej w zakresie gwary warszawskiej i kultury dawnej Stolycy. Pedagog ulicy i kurator społeczny od ponad 15 lat. Współorganizator Ogólnopolskiego Zlotu Młodzieży PALMIRY. Redaktor naczelny „Śrubowkręta” – miesięcznika dzieci i młodzieży na Pradze Północ. Instruktor Związku Harcerstwa Polskiego – podharcmistrz. Varsavianista, wiceprezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Warszawy – koordynator warszawskiego projektu edukacyjnego „Varsavianistyczna Szkoła”. Członek Rady Muzeum Warszawy.

Prowadzący: dr hab. Mikołaj Madurowicz, dr Paweł E. Weszpiński

Miejsce spotkania: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego (ul. Krakowskie Przedmieście 30, I piętro – wejście od strony Kampusu Głównego UW: należy przejść przez bramę UW, trzymać się lewej strony, przed kioskiem skręcić w lewo, następnie chodnikiem i po schodkach dojść do wewnętrznego dziedzińca Pałacu Uruskich-Czetwertyńskich – na drzwiach zawiśnie plakat seminarium).

Wydarzenie będzie transmitowane na Facebooku Muzeum Warszawy.

Organizatorzy: Muzeum Warszawy, Centrum Badań nad Kulturą Warszawy Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego