Kamionek w ujęciu Marcina Wichy i Agnieszki Rayss

Wystawa o Kamionku

Marcin Wicha i Agnieszka Rayss, zafascynowani Kamionkiem, stworzyli wystawę i książkę, ukazujące tę mało znaną część prawobrzeżnej Warszawy. Słowo i fotografia uzupełniają się, tworząc jedyną w swoim rodzaju mozaikę opowieści.

Na wystawie „Znaleźne. Przeszłość i przyszłość Kamionka” (9 kwietnia – 28 września 2025) zaprezentowane zostaną obiekty i archiwalia z kolekcji Muzeum Warszawskiej Pragi, współczesne fotografie autorstwa Rayss, a nawet… bruk z terenu dawnego Instytutu Weterynaryjnego (dzisiaj Sinfonii Varsovii).

Książka „Kamionek”

Książka „Kamionek” to kilkanaście krótkich tekstów, w których Wicha z właściwym sobie umiłowaniem detalu i dowartościowaniem rzeczy pozornie nieistotnych nakreślił mapę wędrówek w czasie i przestrzeni. Zdjęcia Rayss powstałe na potrzeby publikacji pokazują, że różne perspektywy mogą spotykać się i przecinać w zaskakujący sposób.

Razem stworzyły wyjątkową opowieść nie tylko o Kamionku, lecz także o tym, jak można przyglądać się miastu.

Wernisaż wystawy i premiera książki odbędą się 9 kwietnia 2025 roku w Muzeum Warszawskiej Pragi. Publikacja będzie do kupienia w księgarni stacjonarnej oraz online.

„Kamionek”
Autorzy: Marcin Wicha, Agnieszka Rayss
Projekt graficzny: Frycz i Wicha 
Format książki: 145 × 200 mm
Liczba stron: 188
Oprawa miękka, skrzydełka 
Nakład: 5000 egz. 
Cena: 69 zł 

Fragmenty książki

Chodźmy się przejść. Czasem się zatrzymamy, żeby popatrzeć. Czasem przyspieszymy kroku. Coś przegapimy. Nad czymś przejdziemy do nieporządku dziennego. Przynajmniej wydrepczemy te swoje dziesięć tysięcy kroków. Pamięć miasta jest kinetyczna. Dopóki po nim chodzimy, miasto pamięta. Kiedy się zatrzymujemy, zapomina, że istniało. Miasto to rysunek, który trzeba odnawiać jak wzory na chłopskich chatach. Cierpliwie malować linie, prowadząc pędzel po zeszłorocznych śladach. (W tej metaforze jesteśmy pędzlem). (…)  

Kamionek potrzebuje przesady. Będziemy przesadzać. Co to znaczy „będziemy”? Ja będę. Mam zamiar wysławiać trawniki. Okazywać czułość podeptanym płytom chodnikowym. Betonowym nawierzchniom, pokrytym bliznami od skuwaczy i skrobaków (zimą ktoś energicznie rozbijał lód). Będę się wypłakiwał w rękaw miasta. Będę wyznawał uczucie, pożyczając słowa od starych piosenek, których jeszcze nie nagrała żadna etnokapela, żaden ironiczny bard nie uświęcił nowym wykonaniem. Będę tak jeździł na gapę, dopóki ktoś nie wezwie kontrolera. (…)  

A jeśli państwo wpadną kiedyś w te strony, co będziemy mogli wam pokazać? Niewiele więcej. Skromne landmarki Kamionka. Żółtą skrzynkę gazową (w zimowe dni stoją na niej rzędy pustych butelek). Kratę od kanalizacji z nazwą huty i datą produkcji. Przedwojenny uchwyt na doniczkę. Czyjeś okno z piramidą puszek po napojach energetycznych (to aluminiowa kronika trudnych poranków). Płot wrośnięty w drzewo. Wszystko to przecież znacie. (…) 

Marcin Wicha (1972–2025) – grafik, felietonista, autor książek dla dzieci i dorosłych. Wydał m.in. Jak przestałem kochać design (2015), Rzeczy, których nie wyrzuciłem (2017, Nagroda Literacka im. Witolda Gombrowicza, Paszport „Polityki”, Nagroda Literacka Nike), Kierunek zwiedzania (2021, Nagroda im. Andrzeja Siemka), a ostatnio: Nic drobniej nie będzie (2022) i Gościnne występy (2024). Mieszkał na Grochowie.   

Agnieszka Rayss – fotografka, wykładowczyni Uniwersytetu SWPS w Warszawie, współzałożycielka kolektywu Sputnik Photos. Autorka książek fotograficznych: American Dream (2010), Tu się zaczyna koniec miast (2015), Z zapisków kolekcjonera (2019) i Ostatnia rozmowa z akademikiem Sacharowem (2022).  