Debata „Rozbrajanie wojny”

Nagranie debaty „Rozbrajanie wojny” stanowi doskonale uzupełnienie programu towarzyszącego wystawie „Białoszewski nieosobny”. Podkreśla ona znaczenie „Pamiętnika z powstania warszawskiego”, jednego z bardziej znanych utworów Mirona Białoszewskiego, a także zwraca uwagę na to, czego współcześnie uczy nas ten tekst.

„Rozbrajanie wojny”

50 lat po wydaniu „Pamiętnika z powstania warszawskiego” Mirona Białoszewskiego odbyła się debata poświęcona temu utworowi, przełomowemu w dziedzinie opowiadania doświadczenia wojennego w języku polskim.

Historię powstańczą ukazał on w sposób alternatywny wobec polskich narracji historycznych – z perspektywy cywilnej, sięgając po mówiony język potoczny. Przez lata „Pamiętnika z powstania warszawskiego” nie stracił swej literackiej siły wyrazu – ale czy wciąż pozostaje uniwersalną i aktualną opowieścią o doświadczeniu wojny?

Dziś – pół wieku później – na świecie trwają i narastają kolejne konflikty zbrojne. Przemoc historii i polityki nieustannie odciska piętno na indywidualnych, ludzkich losach. Pytanie o to, jak pisać o wojnie z perspektywy oddolnej, nie militarnej, lecz po prostu ludzkiej, jak pisać o traumatycznym doświadczeniu przemocy, jakiemu wojna nieuchronnie poddaje mieszkańców terenów ogarniętych konfliktami, pozostaje wciąż wyzwaniem dla współczesnych pisarzy i reporterów.

W debacie wzięli udział:

Wojciech Jagielski – reporter, pisarz, były korespondent wojenny, specjalista od spraw Afryki, Kaukazu i Azji Środkowej, autor książek reportażowych, w których pisał m.in. o wojnach w Czeczenii, Afganistanie, Ugandzie i Syrii.

Paweł Pieniążek – reporter, korespondent wojenny, autor książek o konfliktach zbrojnych na Ukrainie i w Syrii.

Małgorzata Rejmer – pisarka, reportażystka, autorka książek ukazujących dwudziestowieczną historię Rumunii i Albanii przez pryzmat indywidualnych historii ich mieszkańców.

Serhij Żadan – ukraiński pisarz, poeta i tłumacz, autor wielu tomików wierszy, opowiadań i powieści, z których ostatnia, „Internat”, opowiada o wojnie wdzierającej się w życie zwykłych ludzi.

Prowadzenie: Maciej Byliniak (Fundacja im. Mirona Białoszewskiego), Agnieszka Karpowicz (Instytut Kultury Polskiej UW)

Tłumaczenie z języka ukraińskiego: Michał Petryk

Wydarzenie odbyło się w ramach III Spotkań Mironologicznych (2020), współorganizowanych przez Muzeum Woli, Instytut Kultury Polskiej UW oraz Fundację im. Mirona Białoszewskiego.

Zdjęcie główne: „Pamiętnik z powstania warszawskiego” (pierwszy z jedenastu brulionów), Miron Białoszewski, 1967-1968, brulion, rękopis, ze zbiorów Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza na zdjęciu z wystawy „Białoszewski nieosobny” w Muzeum Woli, fot. Milena Soporowska

Program wydarzeń towarzyszących wystawie „Białoszewski nieosobny” powstał we współpracy z Fundacją im. Mirona Białoszewskiego.