04.10.2023 / Aktualności, Działalność naukowa
Skąd się bierze miasto? Międzynarodowa konferencja naukowa
Międzynarodowa konferencja naukowa, Warszawa, 23–25 października 2023 roku.
Skąd się bierze miasto? Procesy miastotwórcze w Warszawie od XIV do XXI wieku. Różnorodność – podobieństwa – konteksty
Poniedziałek, 23 października
Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 42,
Gabinet Widoków Warszawy, I piętro
godz. 9.30–10.30 – otwarcie konferencji, powitanie uczestników i gości
Wykład inaugurujący – Marcin Wicha, Wstępniak
- Małe miasto na końcu świata. Przestrzenny i społeczny kształt średniowiecznej Warszawy – narracja archeologiczna – Maciej Trzeciecki (Instytut Archeologii i Etnologii PAN), Zbigniew Polak
- Relacje polityczne i gospodarcze mieszczaństwa warszawskiego z Piastami mazowieckimi w II poł. XV wieku i ich wpływ na procesy miastotwórcze – Janusz Grabowski (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie)
- Północna strona Rynku Starego Miasta w Warszawie w świetle badań archeologicznych – Zuzanna Różańska-Tuta (Muzeum Warszawy)
- dyskusja
- przerwa kawowa
- Miasto tworzą obywatele. Społeczny aspekt rozwoju miasta Stara Warszawa w perspektywie przyjęć do prawa miejskiego w końcu XVI i w XVII wieku – Krzysztof Zwierz (Muzeum Warszawy)
- Burmistrz Aleksander Czamer i imigracja szkocka w dziejach Starej Warszawy (XVI–XVII w.) – Michał Zbieranowski (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk)
- Skąd się wziął Skaryszew? Fakty i konteksty początków podwarszawskiej urbanizacji w I połowie XVII w. – Michał Słomski (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk)
- Parantele fizjonomiczne i treściowe przestrzeni rynków staromiejskich w Warszawie i Olsztynie – Marta Szczepańska (Szkoła Doktorska Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego)
- dyskusja
- przerwa obiadowa
- Jurydyka Ordynacka w Warszawie – powstanie, przemiany i rola w kształtowaniu przestrzeni miasta – Monika Neff (Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej)
- Żydowskie centra życia religijnego i ekonomicznego w Warszawie w drugiej połowie XVIII wieku i ich wpływ na rozwój miasta – Hanna Węgrzynek
- „Wielka Warszawa” 1791 r. Rozwój przestrzenno-administracyjny miasta w XVIII w. – Marta Kuc-Czerep (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk)
- dyskusja
- lampka wina
Wtorek, 24 października
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, Rynek Starego Miasta 29/31, sala im. J. Lelewela, II piętro
- Lokalne centra w Warszawie (1800–1939) – Aleksander Łupienko (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk)
- Rusyfikacja Traktu Królewskiego – Małgorzata Omilanowska (Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk)
- Plac Ujazdowski jako miejsce obchodów uroczystości państwowych w II połowie XIX wieku – Andrzej Buczyński (Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego)
- Centrum Warszawy w 1945 roku. Funkcja ekonomiczna, komunikacyjna, administracyjna i kulturalna – Jan Czempiński
- dyskusja
- przerwa kawowa
- Controlling the “Expansion of Amusement” – Spatial Practices, Public Spheres, and the Governance of Amusement Cultures in Fin de Siècle Warsaw – Vincent Hoyer (Instytut Historii i Kultury Europy Wschodniej w Lipsku (GWZO)
- Między „Ziemiańską” a „Czytelnikiem” – warszawska kultura kawiarniana w XX wieku i jej znaczenie – Andrea Nowicka (Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego)
- Warszawska rozrywka, a emancypacja kobiet. Teatr i miejskość– Adrianna Majerowska (Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce Uniwersytetu Warszawskiego)
- Wos hert zich in Warsze? Miastowość Warszawy w międzywojennej prasie jidysz – Joanna Nalewajko-Kulikov (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk)
- dyskusja
- przerwa obiadowa
- Projektowanie aglomeracji. Działalność urbanistyczna Zarządu Miasta 1936–1939 w świetle dokumentów ze zbiorów Archiwum Państwowego w Warszawie – Grzegorz Mika (Warszawski Modernizm)
- Miasto a kolej – historia i współczesność. Analiza wpływu rozwoju infrastruktury kolejowej na rozwój przestrzenny Warszawy w zestawieniu z małymi miastami jej strefy podmiejskiej – Iwona Krawiec (Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej)
- Czy Warszawa mogła być jak Walencja? Bulwary w wyobrażeniach przyszłej Warszawy na początku XX wieku – Kamil Śmiechowski (Katedra Historii Polski XIX wieku Uniwersytetu Łódzkiego, Interdyscyplinarne Centrum Studiów Miejskich)
- Urbanizacja przyrody. Przemiany przestrzeni i rola zieleni miejskiej w procesie tworzenia nowoczesnego miasta – Karolina Wróbel-Bardzik (Instytut Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego)
- dyskusja
- przerwa kawowa
Jak dziś pisać historię miast?
Udział wezmą: Aleksander Łupienko (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk), Halina Manikowska, Marta Rakoczy (Muzeum Warszawy/Instytut Kultury Polskiej UW),
Prowadzenie: Błażej Brzostek (Muzeum Warszawy/Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego)
- lampka wina
Środa, 25 października
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, Rynek Starego Miasta 29/31, sala im. J. Lelewela, II piętro
- Warszawa jako kanon i tradycja wynaleziona. O sposobach konstruowania ciągłości między miastem przedwojennym i powojennym – rekonesans – Igor Piotrowski (Instytut Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego)
- Trwałość, odporność, rezyliencja? Granice warszawskich parcel przed i po tzw. dekrecie Bieruta – Katarzyna Słomska-Przech (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk)
- Edmunda Goldzamta przestrzenie Warszawy 1945–1956 – Marek Czapelski (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego)
- Żerań 1945–1957. Przemysłowe oblicze Warszawy – Andrzej Skalimowski (Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów PAN)
- dyskusja
- przerwa kawowa
- Bronię Nowego Światu! – Grzegorz Rytel (Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej)
- Plac Konstytucji w Warszawie jako salon miejski – Krzysztof Mordyński (Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego)
- Wojskowa kolonizacja peryferiów Warszawy: Bemowo w czasach PRL – Paweł Brudek (Muzeum Powstania Warszawskiego)
- Miasto z miasta wyrosłe. Próby językowego konceptualizowania fenomenu getta warszawskiego zachowane we wspomnieniach osób uwięzionych w murach warszawskiej żydowskiej dzielnicy zamkniętej – Agnieszka Witkowska-Krych (Instytut Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego)
- dyskusja
- przerwa obiadowa
- Słowne tworzywo kształtowania miasta. Geograficzno-historyczne aspekty nazewnictwa miejskiego Warszawy – Paweł E. Weszpiński (Muzeum Warszawy)
- Tożsamość, kontynuacja i zmiana przestrzeni miasta – Wiesława Duży (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk)
- Architektoniczne know-how i manhattanizacje „hurtowników z Zachodu”. Rola zagranicznych ośrodków w kształtowaniu krajobrazu Warszawy lat 90. XX wieku – Aleksandra Stępień-Dąbrowska (Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki)
- dyskusja końcowa i podsumowanie obrad konferencji