28.06.2022 / Aktualności, Kolekcje Muzeum Warszawy, Muzeum Farmacji

W dawnej aptece – szkło, opakowania, ulotki

Wizyta w Muzeum Farmacji to podróż w czasie. Pozwala przenieść się do dawnej apteki.

W dawnej aptece

W zrekonstruowanym wnętrzu apteki z dwudziestolecia międzywojennego znajdziesz meble apteczne, kolekcję naczyń aptecznych, utensyliów, opakowań leków.

Szczególne miejsce zajmuje szkło, które od wieków jest podstawowym materiałem do produkcji naczyń aptecznych. Poza eksponatami związanymi z farmacją zobaczysz również zabytki związane z historią różnych dziedzin medycyny, np. przyrządy laryngologiczne, chirurgiczne, ginekologiczne, stomatologiczne, a także weterynaryjne.

Zbiory Muzeum Farmacji znajdziesz na portalu Kolekcje.

Do użytku zewnętrznego

Wystawa czasowa „Do użytku zewnętrznego. Grafika w przemyśle farmaceutycznym 1960–1980” (więcej informacji) to okazja do obejrzenia niepokazywanej dotąd kolekcji ulotek oraz katalogów leków projektowanych dla przemysłu farmaceutycznego. Wśród autorów projektów znajdują się Maciej Hibner czy Jerzy Treutler. 

Można ją zwiedzać tylko do 18 grudnia!

Dowiedz się więcej z artykułu, autorstwa kuratorki wystawy Katarzyny Kucharskiej-Hornung, na portalu Kolekcje Muzeum Warszawy.

Poza tym zbiory Muzeum Farmacji obejmują liczne naczynia apteczne:

• kryształowe i porcelanowe słoje, wazoniki i puszki,
• jak również kobaltowe butle do przechowywania koniaków i leżakowania wód aromatycznych,
• przyrządy farmaceutyczne jak moździerze, prasy, pigulnice i perkolatory,
• a także dawne opakowania na leki.

Kolory szkła aptecznego

Szkło jest podstawowym materiałem stosowanym do produkcji naczyń aptecznych. Do jego zalet zaliczamy: różnorodność kształtów i rozmiarów, przezroczystość, a także możliwość użycia szkła barwionego w celu ochrony zawartości przed światłem.

Dowiedz się więcej o szkle aptecznym z artykułu na portalu Kolekcje Muzeum Warszawy.

Kolor szkła jest zazwyczaj wynikiem zastosowania dodatków, przede wszystkim metalicznych:

• szkło zielone zawiera chrom i żelazo,
• jasnozielone – uran (naczynia ze szkła uranowego fluoryzują w ultrafiolecie, widoczne na zdjęciu głównym),
• żółte – kadm, siarkę, tytan, nikiel lub srebro,
• niebieskie – kobalt, a turkusowe – żelazo lub miedź,
• czarne (tzw. hialitowe) – mangan,
• rubinowe – złoto lub selen,
• mleczne zawiera substancje powstałe w wyniku przetworzenia mączki kostnej, np. tlenek cyny lub związki fluoru.

W aptekach obecnie najczęściej stosowane są dwa rodzaje szkła: bezbarwne oraz oranżowe. Naczynia ze szkła oranżowego są najodpowiedniejsze do przechowywania substancji ulegających rozkładowi pod wpływem światła.

Przeczytaj o szkle oranżowym na portalu Kolekcje Muzeum Warszawy.

LEKI JAPOŃSKICH WĘDROWNYCH APTEKARZY

W Muzeum Farmacji znajduje się również kolekcja zabytków związanych z chińską medycyną, w języku japońskim znaną jako Kampo.

Została zaadaptowana przez japońską kulturę i aż do dziś zachowywała swój pierwotny charakter i stanowią integralną część współczesnego japońskiego przemysłu farmaceutycznego.

Żeby dowiedzieć się więcej, przeczytaj artykuły na portalu Kolekcje:

• Sankogan i wędrowni aptekarze japońscy,
• Przedmioty po japońsku: natura materiału,
• Przedmioty po japońsku: analiza estetyczna,
• Przedmioty po japońsku: historia wabi -sabi.

BIBLIOTEKA MUZEUM FARMACJI

Biblioteka Muzeum Farmacji zawiera ponad 2600 tytułów:

• 7 starodruków (do 1815 r.),
• ponad 70 wydawnictw z XIX w., wśród nich znajduje się m.in. pierwsza polska farmakopea z 1817 r.,
• komplet „Kalendarzy farmaceutycznych” Franciszka Heroda z lat 1921-1939,
• „Wiadomości Farmaceutyczne” od 1875 do 1939 r.
• i komplet „Farmacji Polskiej”,
• zbiór podręczników farmaceutycznych polskich i niemieckich,
• zbiór farmakopei polskich, rosyjskich, niemieckich, francuskich, angielskich i amerykańskich,
• kompendia wiedzy lekarskiej,
• zbiory recept,
• podręczniki ziołolecznictwa
• oraz spisy aptek, aptekarzy, lekarzy i drogerzystów.

Zdjęcie główne oraz zdjęcia naczyń aptecznych: A. Czechowski, I. Oleś