08.06.2018 / Aktualności, Centrum Interpretacji Zabytku, Działalność edukacyjna, Edukacja dla dorosłych i młodzieży

Wykłady | lipiec-grudzień 2018

Sprawdź aktualną OFERTĘ WYKŁADÓW.

Włoska kuchnia, francuskie wino, rzemiosło rejonu Morza Śródziemnego oraz kultura Indonezji – nowy semestr wykładów w dużej mierze skupi się wokół tematów dotyczących fascynującego niematerialnego dziedzictwa kulturowego wpisanego na Listę UNESCO. Dodatkowo papieskie rezydencje i różnorodne wątki varsavianistyczne: warszawskie domy mody, design powojennych mieszkań w stolicy oraz architektura okresu PRL. Tak przedstawia się tematyka wykładów w Centrum Interpretacji Zabytku od lipca do grudnia 2018 roku.

Dieta śródziemnomorska

Kulinarne drogi i bezdroża

Pod pojęciem diety śródziemnomorskiej kryje się wszystko, co mieści się w przestrzeni pomiędzy krajobrazem a stołem, dlatego zapraszamy na wykłady poświęcone włoskim kulinarnym mącznym drogom i bezdrożom, bo z doświadczenia wiemy, że czasem to, co najbardziej interesujące, wcale nie kryje się na głównym szlaku. Podczas wykładów poświęconych pizzy, makaronowi i chlebowi zawędrujemy nawet do Chin, Grecji i Nowego Jorku, by pokazać, że dieta śródziemnomorska, wpisana na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO, to sprawa wielce skomplikowana.

Bartek Kieżun jest dziennikarzem kulinarnym związanym z magazynem Kukbuk. Z wykształcenia jest antropologiem kultury i absolwentem Szkoły Sommelierów. Współpracuje z Radiem Kraków, serwisem Wirtualna Polska, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Prowadzi warsztaty, organizuje wyjątkowe kolacje degustacyjne oraz sędziuje w konkursach kulinarnych. Jest autorem książki Italia do zjedzenia, kulinarnego przewodnika po Włoszech.

6 sierpnia | Pizza. Z ulicy na królewskie stoły

Jedzenie biedoty sprzedawane na ulicy. Na początku zwykły placek smarowany oliwą i czosnkiem albo kawałek ciasta wrzucany do pieca, by sprawdzić, czy temperatura jest już właściwa do wypieku chleba. O ironio, ten sam kawałek zagościł później na królewskim stole i został nazywany imieniem królowej. Oto pizza, nie tylko Margherita! Historia pizzy jest pełna paradoksów.

27 sierpnia | Makaron. Starożytne początki

Marcus Gavius zwany Apicjuszem, w książce znanej dziś pod tytułem O sztuce kulinarnej ksiąg dziesięć, pełnej przepisów kuchni starożytnego Rzymu, wspomina o czymś na kształt lasagne. W Europie nie było wówczas pomidorów, lasagne była więc blada, a poza tym nie były to raczej płaty ciasta przekładane farszem, tylko porządnie wymieszany jednogarnkowiec z wyżej wymienionych składników. Wykład o miejscu makaronu we włoskiej kuchni.

3 września | Włoski chleb. Mąka i woda

W okolicach Genui każda porcja mąki pochodząca z poletek rozpiętych tarasowo na zboczach gór była na wagę złota, a oliwy było tu więcej niż mąki. Dlatego focaccię, by zwiększyć jej wartość energetyczną, nasączano oliwą, bo wielkiego kawałka chleba nawet najciężej pracujący do rąk nie dostawali, bo go po prostu nie było. Podczas wykładu porozmawiamy o włoskim chlebie i jego regionalnych odmianach.

Najsłynniejsze regiony winiarskie Francji

Winorośl ma tę dziwną i zdumiewającą właściwość, że wybiera sobie do życia najpiękniejsze zakątki świata. Bywa, że te najpiękniejsze z najpiękniejszych. Z uwagi na sięgające nierzadko starożytności tradycje winogrodnicze i winiarskie regiony te trafiają na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wykłady będą poświęcone takim właśnie niezwykłym okręgom winiarskim Francji: Szampanii, Burgundii i Bordeaux (Saint-Émilion) oraz wyjątkowym winom, które tam powstają.

Dr Michał Bardel jest dziennikarzem i nauczycielem akademickim, redaktorem naczelnym dwumiesięcznika Czas Wina, jurorem w międzynarodowych konkursach winiarskich, kierownikiem studiów podyplomowych z wiedzy o winie w Collegium Civitas. Wydał m.in. książkę Zbrodnia i wino. Sensacyjny przewodnik po winach świata oraz (z W. Gogolińskim) dwa tomy Wiedzy o winie.

9 lipca | Dom Perginon. Kto odkrył szampana?

Legenda związana z życiem i działalnością benedyktyńskiego mnicha Dom Perignona jemu właśnie przypisuje odkrycie szampana, czyli wina musującego wytwarzanego dzięki tak zwanej wtórnej fermentacji w butelce. O tym, że to nie Dom Perignon wymyślił wina musujące, o tym, że w klimacie Szampanii właściwie w ogólnie nie powinno się uprawiać winorośli, o tym, jak przebiega złożony, ale dość niezwykły proces produkcji jednego z najdroższych i najwyżej cenionych win świata, o tym, co kryją długie kilometry piwnic pod urokliwymi szampańskimi miasteczkami, wreszcie o tym, jak podawać i pijać szampana, dowiemy się podczas wykładu.

13 sierpnia | Burgundia. Legendy i zagadki

Czy benedyktyńscy mnisi rzeczywiście degustowali… ziemię, na której przez stulecia niezmordowanie nasadzali i usuwali kolejne odmiany winorośli, by pozostawić współczesnym mieszkańcom Beaune i Nuits najbardziej precyzyjny system jakościowego podziału parceli na świecie? Czy rzeczywiście żołnierze Napoleona mieli obowiązek salutować, mijając słynne Clos de Vougeot? Czy robotnicy z najsłynniejszej burgundzkiej winnicy po pracy zeskrobywali z butów ziemię, by przypadkiem nie uszczuplić wyjątkowego terroir? O tych i innych zagadkach regionu, w którym powstają najdroższe i najwybitniejsze czerwone wina świata, traktować będzie kolejny wykład z cyklu Najsłynniejsze regiony winiarskie Francji.

10 września | Bordeaux i Saint-Émilion. Skąd wzięła się ich wielkość?

Rzadko o tym pamiętamy, ale ten francuski region w okresie swojej największej świetności wcale do Francji nie należał. Swoją wielkość i światową renomę uzyskał w czasach, gdy był częścią Korony Angielskiej i właśnie ścisła więź z Londynem stoi u podstaw wielkiego prestiżu, jakim wciąż jeszcze otaczamy wina z Bordeaux. Podczas wykładu usłyszymy o zawikłanej historii starożytnej Burdigali, zmowach handlowych XVII wieku, najsłynniejszym i zarazem najmniej poważanym systemie klasyfikacji Grands Crus i Grands Crus Classes oraz o wyjątkowym miejscu, jakie w Bordeaux zajmuje apelacja Saint-Émilion.

Niematerialne dziedzictwo Grecji i Cypru na liście UNESCO

W tej kategorii Grecja i Cypr pojawiają się na liście UNESCO siedem razy. Jedne wpisy mają charakter bardzo lokalny (uprawa drzew mastyksowych na wyspie Chios), inne ponadregionalny (kuchnia śródziemnomorska – zapis obejmuje siedem krajów). Wszystkie jednak dotyczą szeroko pojętej kultury ludowej, a dokładniej niektórych jej zjawisk, które charakteryzuje niebywała żywotność. Wykłady przybliżą większość z nich.

Dr Przemysław Kordos jest etnografem i literaturoznawcą, zajmującym się szeroko pojętą tematyką nowej Grecji oraz Cypru. Jego doktorat dotyczył polskiego podróżnictwa do Grecji, zajmował się również kwestią tożsamości nowogreckiej, kulturą ludową w Grecji i na Cyprze oraz współczesną literaturą nowogrecką. Pracuje na Wydziale Artes Liberales UW.

16 lipca | Cypr. Koronki z Pano Lefkary oraz pojedynki poetyckie (czakismata)

Górska wieś Pano Lefkara słynie z wyrobów ze srebra oraz charakterystycznych koronek. Obejrzymy miejscowe wyroby koronkarskie i zobaczymy, w jakim stopniu tradycja trwa do dzisiaj. Potem pozostaniemy w kręgu kultury ludowej i wsłuchamy się w improwizowane pojedynki na słowa – poznamy zwyczaj rymowanych utarczek, które na Cyprze rozwinęły się w cały gatunek poezji.

20 sierpnia | Mniej znane zakątki kuchni śródziemnomorskiej

Tradycyjna kuchnia obu tych krajów, szczególnie Grecji, wydaje się w Polsce dobrze rozpoznana. Celem będzie zatem ukazanie jej mniej znanych zakątków, a także wskazanie nie tylko walorów smakowych czy odżywczych, ale znaczenia kulturowego jedzenia po śródziemnomorsku.

17 września | Grecja. Karnawał z momojeri oraz masticha z wyspy Chios

Najpierw zabawią nas karnawałowi przebierańcy z północnej Grecji. Nie tylko poznamy postaci występujące w świątecznych zabawach, ale też obejrzymy zjawisko greckiego karnawału wiejskiego w szerszym kontekście. Następnie udamy się na chiockie plantacje drzew mastyksowych i dowiemy się, do czego służy oraz jak smakuje masticha. Zajrzymy do miejscowego muzeum, co będzie pretekstem, by usłyszeć dwa słowa o nietuzinkowych regionalnych greckich muzeach.

15 października | Grecja. Półświatek rebetów i ich muzyka

Posłuchamy egzotycznych brzmień greckiej odmiany bluesa. Wsłuchamy się w jej słowa, obejrzymy tańce, zapoznamy się z jej historią, a także z pewnego rodzaju subkulturą – półświatkiem rebetów – którą wytworzyła ta muzyka, i to ponad sto lat temu. Zachwycimy się przy tym jej żywotnością, ponieważ uświadomimy sobie, jak ważną częścią kultury współczesnej Grecji pozostaje rebetiko dzisiaj.

Warszawa po wojnie. Nowe oblicze miasta

Warszawa okresu Polski Ludowej to nie tylko odbudowa miasta sprzed wojny, ale przede wszystkim czas tworzenia jego nowego oblicza. Budowa zarówno nowych obiektów mieszkaniowych, jak i użyteczności publicznej, propagandowo należała do najistotniejszych inicjatyw nowej władzy. Przyjrzymy się, jak idee architektów niejednokrotnie mierzyły się z rzeczywistością i co z projektów powstających na deskach kreślarskich udawało się zrealizować. Temat architektury okresu Polski Ludowej jest istotny szczególnie dziś, gdy coraz więcej obiektów z lat 1945–1989 znika z przestrzeni miasta.

Ewa Perlińska-Kobierzyńska jest historyczką architektury, opiekunką merytoryczną zbiorów rysunku architektonicznego Muzeum Warszawy. Zajmuje się architekturą polską XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska warszawskiego w okresie dwudziestolecia i czasu odbudowy.

2 lipca | Architektura mieszkaniowa cz. 1. Idee osiedla społecznego

Pierwsze powojenne projekty osiedli kontynuowały jeszcze międzywojenne idee osiedla społecznego. W zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych nieprzerwanie zaangażowana była Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa, stawiając sobie za cel rozbudowę osiedli na Żoliborzu i Kole. Po 1956 roku dla coraz bardziej rozwijającego się WSM powstał projekt osiedla Sady Żoliborskie, do dziś uważany za jeden z najlepszych powstałych w okresie PRL.

23 lipca | Architektura mieszkaniowa cz. 2. Technologia prefabrykatu

Od końca lat 50. trwał coraz intensywniejszy rozwój technologii konstrukcji budynków z zastosowaniem prefabrykatów. W architekturze mieszkaniowej Warszawy lat 60., 70. i 80. znajdziemy pełen przegląd wszystkich stosowanych technologii, m.in.: monolitycznej na Osiedlu za Żelazną Bramą, wielkoblokowej na osiedlu Przyczółek Grochowski czy wielkopłytowej na Ursynowie Północnym.

24 września | Handel i architektura

Pierwszym powojennym domem towarowym dostępnym dla wszystkich warszawiaków, był otwarty 22 lipca 1951 roku Centralny Dom Towarowy. Po nim nastąpił intensywny rozwój przestrzenni handlowych, które z luksusowych przedwojennych oaz stały się powszechnie dostępnym dobrem. Powstające po odwilży pawilony i domy handlowe odznaczały się nowoczesną konstrukcją, kusząc przechodniów wielkimi przeszklonymi wystawami, jak w Pawilonie Cepelii czy Chemii. Nowością był także Supersam, pierwszy sklep samoobsługowy.

22 października | Sport i architektura

Osiągnięcia polskich sportowców na arenie międzynarodowej były przedmiotem propagandy sukcesu i dumy narodowej w okresie Polski Ludowej. Inwestycje w obiekty sportowe odzwierciedlały ambicje władz w tej sferze, jak np.: budowa Stadionu Dziesięciolecia jako obiektu olimpijskiego czy skoczni narciarskiej na potrzeby V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów.

26 listopada | Kościół i architektura

Uzyskanie zgody na budowę kościołów rzymskokatolickich w Polsce Ludowej aż do lat 70. było niezwykle trudne. Zmieniło się to dopiero w epoce Edwarda Gierka. Mimo to każda budowa była wielkim wysiłkiem społecznym i swoistą kontestacją działań ateistycznej władzy. W Warszawie, jednym z obiektów, o które walka trwała najdłużej, była świątynia na Ursynowie. Powstające u schyłku lat 70. i początkach 80. kościoły były także pierwszymi zwiastunami postmodernizmu w architekturze polskiej.

Indonezja. Tradycja i kultura współczesna

Indonezja leży na tysiącach wysp. Zamieszkują ją setki grup etnicznych, których członkowie posługują się odrębnymi językami i kultywują różnorodne tradycje. Kraj ten uzyskał niepodległość w 1945 roku i od tego czasu podejmowane są próby budowania narodowej tożsamości jego mieszkańców. Jedną z przyjętych metod jest podnoszenie wybranych tradycji lokalnych do rangi narodowych, czego przykładem są między innymi instrument muzyczny angklung oraz teatr wayang kulit. Semestr letni będzie okazją do poznania indonezyjskich tradycji muzycznych, które zostały wpisane na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Dr Maria Szymańska-Ilnata jest absolwentką Instytutu Muzykologii oraz Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, a także Studium Doktoranckiego Instytutu Sztuki PAN. Kustosz w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie i kuratorka pierwszej części ekspozycji stałej Strefa dźwięków. Współpracuje z Instytutem Sztuki PAN (Zbiory Fonograficzne). Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół szeroko pojętej kultury i sztuki Indonezji oraz azjatyckich tradycji muzycznych.

30 lipca | Angklung. Instrument muzyki tradycyjnej i rozrywkowej

Wykonany z bambusa angklung jest współcześnie jednym z najpopularniejszych instrumentów w Indonezji. Pochodzi z zachodniej części Jawy, gdzie tradycyjnie używany był między innymi podczas rytuałów związanych ze żniwami. W czasach, kiedy Indonezja była kolonią holenderską, gra na angklungu była zakazana. Po uzyskaniu niepodległości instrument ten został dostosowany do europejskiej skali muzycznej i zaczęto wykonywać na nim również hity zachodniej muzyki klasycznej i rozrywkowej. Obecnie używany jest zarówno w celach koncertowych, jak i dydaktycznych.

29 października | Jawajski teatr cieni

Wayang kulit, czyli teatr cieni, łączy wiele elementów tradycyjnej kultury jawajskiej. Od wieków rozwijany był na dworach jawajskich władców oraz kultywowany wśród społeczności wiejskich. W spektaklach, realizowanych przy użyciu skórzanych lalek, bierze udział orkiestra grająca na gamelanie oraz chór. Przedstawienia pełnią funkcje rytualne, edukacyjne oraz rozrywkowe. Podczas wykładu ilustrowanego wieloma przykładami filmowymi omówione zostaną najważniejsze elementy teatru oraz jego znaczenie w kulturze Indonezji.

Jak mieszkała Warszawa

Od małej stabilizacji do wolnego rynku

Kontynuujemy cykl poświęcony stołecznemu designowi. Zajrzymy do wnętrz urządzanych w powojennych dekadach. Zobaczymy, jak zamieszkiwała inteligencja i artyści w czasach małej stabilizacji, jak boom budowlany lat 70. wpłynął na wygląd mieszkań oraz jak radzono sobie z niedoborem lat 80. Zajrzymy też do domów urządzanych w latach 90. Wygląd mieszkań zrekonstruujemy na podstawie literatury poradnikowej, artykułów z powojennych czasopism (Ty i Ja, Przekrój), filmów i archiwalnych fotografii. Porozmawiamy o konsumpcji w PRL i czasach III RP, o zmieniających się gustach, wolnym rynku i postmodernizmie.

Dr Agata Szydłowska jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie etnologii. To absolwentka historii sztuki na UW oraz Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Autorka książki z wywiadami Miliard rzeczy dookoła. Agata Szydłowska rozmawia z polskimi projektantami graficznymi oraz współautorka (z Marianem Misiakiem) książki Paneuropa, Kometa, Hel. Szkice z historii projektowania liter w Polsce.

8 października | Od wysokiego połysku do meblościanki

Przyjrzymy się mieszkaniom, które warszawiacy zajmowali zaraz po wojnie, często dzieląc jedną przestrzeń z obcymi osobami. Odtworzymy wizję idealnego domu z czasów stalinowskich oraz opowiemy o zmianach, które przyniosła odwilż. Tematem przewodnim będzie zmieniająca się wizja mieszkania i jego funkcji oraz wpływ czasopism opiniotwórczych na gust i postawy konsumpcyjne warszawiaków.

12 listopada | Od wielkiej płyty do zrób-to-sam

Po latach 70., z wnętrzami w blokach z wielkiej płyty, pojawieniem się nowych mód i aspiracji towarzyszących polepszeniu się stopy życiowej warszawiaków, nastąpił kryzys lat 80. i niedobór podstawowych dóbr konsumpcyjnych. Przyjrzymy się temu, jak pojawienie się nowych modeli życia i nowych przedmiotów w latach 70. wpłynęło na wygląd mieszkań. Porozmawiamy także o strategiach radzenia sobie z niedoborem w latach 80., polegających przede wszystkim na samodzielnym naprawianiu i konstruowaniu potrzebnych sprzętów domowych.

3 grudnia | Od dworków do living roomów

Po przełomie 1989 roku warszawiacy zaczęli pozbywać się meblościanek i poszukiwać nowych wzorców estetycznych i tożsamościowych. Niektórzy zaczęli wracać do nostalgicznej estetyki dworkowej, podczas gdy inni odkrywali dla siebie kolorowe i ekscentryczne formy kojarzące się z postmodernizmem. Wszystkiemu towarzyszył wysyp nowych czasopism o urządzaniu wnętrz, pojawienie się specjalistycznego doradztwa, nowych sklepów i marek, a wreszcie nowego typu mieszkań: kupionych na kredyt, meblowanych nowocześnie i kosmopolitycznie, powstałych na nowych osiedlach.

Warszawskie domy mody

W 2018 roku mija 150 lat od założenia najsłynniejszego warszawskiego domu mody – firmy Bogusław Herse. Herse oraz jego konkurenci i następcy, magazyny sióstr Kuhnke, Thonnesa, Włodkowskiego, Koch, Zmigrydera czy Myszkorowskiego, przyczynili się znacząco do utrwalenia fenomenu eleganckiej warszawianki. Do tradycji warszawskiego domu mody nawiązywała Jadwiga Grabowska, twórczyni powojennej Mody Polskiej. Odwołują się do niej również współcześni projektanci.

Agnieszka Dąbrowska jest historyczką sztuki, absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kustoszką Działu Opracowania Zbiorów Muzeum Warszawy. Zajmuje się historią rzemiosła artystycznego i dziejami kultury materialnej, szczególnie kostiumologią. Autorka związanych z tymi dziedzinami wystaw i publikacji oraz książek o historii sztuki dla dzieci. Kuratorka Gabinetu Ubiorów, współkuratorka Gabinetu Suwenirów oraz Gabinetu Zegarów Warszawskich, stanowiących część wystawy głównej Muzeum Warszawy Rzeczy warszawskie.

19 listopada | Słynne warszawskie domy mody

Przypomnimy, gdzie mieściły się najsłynniejsze warszawskie domy mody, jak były wyposażone, jakie były zadania ich personelu oraz kim byli ich klienci.

17 grudnia | Modna oferta i reklama

Opowiemy, jak asortyment warszawskich domów mody zmieniał się na przestrzeni lat oraz w jaki sposób go reklamowano. Przejrzymy anonsy prasowe i katalogi firmowe, przypomnimy też przedwojenne filmy.

Rzymskie rezydencje poza murami Wiecznego Miasta

To intelektualna podróż do włoskiego Lacjum jako artystycznej ramy Rzymu, by zobaczyć najciekawsze obiekty znajdujące się poza murami Urbs i opowiedzieć fascynującą historię rezydencji papieskiej arystokracji. Kulturowe dziedzictwo Rzymu nie może ograniczać się do stałych ikon turystycznych wędrówek i najczęściej pokazywanych w mediach obiektów. Pocztówkowy Rzym, choć zawsze piękny, nie tworzy pełnego obrazu. Spotkania umożliwią odnalezienie napięć, które określają specyfikę tego miejsca. Punktem wyjścia będzie centrum urbanistyczne, które kształtowało się od tysięcy lat i dziś układa się w fascynujący palimpsestowy wizerunek. Kolejnym krokiem jest sięgnięcie do tego, co poza murami. Podmiejskie rezydencje papieskiej arystokracji to w pełni naturalna rama dla Rzymu, pozostająca z nim w ścisłej relacji, kształtująca także charakter życia w centrum.

Dr Olaf Kwapis jest historykiem sztuki, absolwentem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, stypendystą La Fondazione Sbranti (Universita di Pisa), adiunktem w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, badaczem średniowiecznej i nowożytnej sztuki włoskiej (specjalizacja: historia sztuki średniowiecznego i nowożytnego Rzymu) oraz organizatorem europejskich podróży edukacyjnych. Kierownik studiów podyplomowych Historia sztuki. Interpretacje w Collegium Civitas w Warszawie.

1 października | Od Pałacu Kwirynalskiego do Castel Gandolfo

Na terenie dawnej winnicy papieża Pawła IV, Carafy, w której w czasach Grzegorza XIII posadowiono willę pontyfikalną, wzniesiono ostatecznie w XVII wieku nową, oficjalną, państwową siedzibę władzy papieskiej. Pałac Kwirynalski, bo o nim mowa, od 1871 roku był siedzibą królów włoskich, a od 1946 roku jest reprezentacyjnym Pałacem Prezydenckim Republiki Włoskiej. Dopełnieniem, pozwalającym w pełni realizować ceremoniał papieski w wieku XVII, było stworzenie letniej rezydencji na wzgórzach wokół Lago Albano, jeziorze wypełniającym dawny krater wulkaniczny. To Castel Gandolofo i tamtejszy pałac stanowiły naturalny kontrapunkt funkcjonowania władzy papieskiej pomiędzy rezydencją rzymską a letnią willą poza murami.

5 listopada | Rezydencje papieskie w burzliwym wieku XIII

W średniowieczu, a zwłaszcza w burzliwym duecento, krótkie okresy politycznego spokoju przerywane były militarnymi sporami. W XIII wieku tylko dwóch papieży naprawdę rezydowało w Rzymie. Przy okazji ukuto zasadę polityczną, że to nie Rzym kreuje papieża, lecz to papież kreuje miejsce – Rzym jest tam, gdzie papież – Sicut ubi papa ibi Roma. Władcy Państwa Kościelnego sprawowali więc władzę, osiadłszy w okolicznych pałacach. Reprezentacyjne siedziby znajdziemy w Orvieto, Rieti, Montefiascone i Viterbo. Znakomite dla azylu politycznego, ale też dla odpoczynku, miejsca te zachowały do dziś wiele świadectw dawnej świetności.

10 grudnia | Studium obiektu. Villa Giustiniani Odescalchi w Bassano Romano

Niezwykłe dzieje tej arystokratycznej rezydencji, gdzie historia rodu splata się z mecenatem artystycznym, wyznaczają nazwiska wybitnych twórców XVII stulecia: Antonio Tempesta, Bernardo Castello, Domenico Zampieri detto il Domenichino, Paolo Guidotti detto il Cavalier Borghese, Marcantonio Piemontese, Francesco Albani. Dzieła tu zgromadzone pozwalają poznać epokę poprzez niemal zwierciadlane odbicie najważniejszych akcentów artystycznych innych, istotnych dla tego okresu prac, znanych chociażby z Pałacu Kwirynalskiego i Castel Gandolfo.