WYSTAWY

Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji

WARSZAWA W BUDOWIE 8: Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji

„Jesteśmy wreszcie we własnym domu. Nie stój, nie czekaj. Co robić? Pomóż!” – deklarowali z ekranów telewizorów znani aktorzy i postacie życia społecznego w okresie rządów Tadeusza Mazowieckiego. Hasło to było mottem 8. edycji festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE, jak co roku zorganizowanego przez Muzeum Warszawy i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

Głównym celem wystawy było ukazanie przemian domu i środowiska mieszkalnego w Polsce w okresie przejścia od państwa socjalistycznego do gospodarki rynkowej oraz funkcjonowania nowego modelu w powiązaniu z globalnym neoliberalizmem. Wystawę można oglądać od 22 października do 20 listopada 2016 w budynku dawnej drukarni przy ulicy Nowogrodzkiej 84/86 w Warszawie.

Więcej

Doba (z wyciętą nocą) z montażu wystawy 8. festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE. Praca wre!

Przemiany gospodarcze lat 90. XX wieku zaowocowały dosłowną realizacją tytułowego hasła festiwalu: wielu Polaków faktycznie znalazło się we własnych domach. Po latach mieszkania w blokach lub w Gierkowskich jednorodzinnych „kostkach” dostali szansę zrealizowania marzeń o zindywidualizowanych formach zamieszkiwania, najczęściej na przedmieściach. Proces ten ułatwiły nowe mechanizmy finansowe, w tym wprowadzone przez banki kredyty hipoteczne.

Czy jednak dom zakupiony na kredyt rzeczywiście jest własnym domem? Jakie są skutki procesów, które masowo dotknęły polskie miasta i wsie: suburbanizacji, gentryfikacji czy masowego powstawania osiedli grodzonych? Gdzie i jak mieszkają Polacy, i dlaczego państwo wycofało się z bycia aktorem na tak ważnym społecznie polu?

Procesy kształtujące polskie domy zostały przedstawione w częściach wystawy poświęconych problematyce zamieszkiwania, od urbanistyki, poprzez osiedle, typologie architektury wielo- i jednorodzinnej, na wnętrzach oraz materiałach budowlanych kończąc. Przedmiotem analizy jest Warszawa i jej aglomeracja jako model potransformacyjnych przemian, ale prezentowane są także analogiczne zjawiska z obszaru całej Polski.

Jednym z kluczowych zjawisk polskiej transformacji ustrojowej są narodziny klasy średniej. Etos, aspiracje, mentalność tej warstwy społecznej mają ogromny wpływ na debatę publiczną w Polsce, a w kontekście problematyki domu – mają swoje odzwierciedlenie w przestrzeni. Style zamieszkiwania przedstawicieli tej klasy stanowią punkt odniesienia dla pokazania sytuacji mieszkaniowej innych warstw polskiego społeczeństwa. Szczególny nacisk położony został na studia nad polską tożsamością wyrażaną poprzez styl życia. Jednym z pytań stawianych na wystawie jest rola mediów w kreowaniu nowej „dużej stabilizacji”, polegającej na posiadaniu za miastem lub na przedmieściu domu z ogrodem jako wyznacznika życiowego sukcesu.

Wystawa oparta została na badaniach wizualnych świadectw transformacji (czasopism, książek, publikacji, seriali, filmów, katalogów domów typowych), analizie danych ilościowych, wywiadach i konsultacjach z ekspertami, a także projektach fotograficznych i filmowych, które dokumentują przemiany polskiej przestrzeni po 1989 roku. Zgromadzone na wystawie dzieła polskich artystów współczesnych pokazują, że potransformacyjna ikonosfera i przestrzeń były także ważnym tematem dla sztuk wizualnych.

Artyści i architekci:

+48 Architektura, Krzysztof Arciszewski, Milena Banaszewska, BudCud, Łukasz Biederman, Rafał Bujnowski, Maciej Chodziński, Jakub Danilewicz, Norbert Delman, Natalia Dołgowska, Dworek Polski, Krzysztof Eberle, Natalia Fiedorczuk, Małgorzata Goliszewska, Nicolas Grospierre, Daniel Gutowski, Ewa Hevelke, Łukasz Izert, Michał Januszaniec, Leszek Jasiński, JEMS Architekci, jojko+nawrocki architekci, Andrés Jaque/Office for Political Innovation, Paweł Jaworski, Szymon Kobyliński, Justyna Koeke, Bartosz Kokosiński, KontrPlan/Katarzyna Czarnota i Radosław Stoliński, Jarosław Kozłowski, Łukasz Kniter, KWK Promes Robert Konieczny, Artur Malewski, Jarosław Matla, Kuba Maria Mazurkiewicz, Medusa Group, Michalina Musielak, Palce Lizać/Barbara Nawrocka i Dominika Wilczyńska, Pracownia Architektury Głowacki, Mariola Przyjemska, Raster, Maciej Rawluk, Łukasz Skąpski, Jędrzej Sokołowski, Szymon Szewczyk, Klementyna Świeżewska, Underconstructed/Agata Pankiewicz i Marcin Przybyłko, Wojciech Wilczyk, Zorka Wollny, Jakub Woynarowski, Krzysztof Zieliński

Kuratorzy

Instytut Architektury – Dorota Jędruch, Marta Karpińska, Dorota Leśniak-Rychlak, Agata Wiśniewska, Michał Wiśniewski, współpraca: Kacper Kępiński

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie – Tomasz Fudala, Szymon Maliborski, współpraca: Szymon Żydek

Produkcja

Muzeum Warszawy – Joanna Trytek, Julia Missala

Menedżer projektu

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie – Joanna Żarnecka

Koordynacja

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie – Aleksandra Nasiorowska
Instytut Architektury – Joanna Warchoł

Program edukacyjny

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie – Katarzyna Witt
Muzeum Warszawy – Radosław Adamski

Koordynacja komunikacji