Chanuka, czyli Święto Świateł

14 grudnia wypada piąty dzień święta Chanuka, które obchodzone jest przez wyznawców judaizmu. Chanuka (hebr. Poświecenie) upamiętnia cud, jaki miał miejsce w świątyni Jerozolimskiej w czasach starożytnych.

Według żydowskiego kalendarza Chanuka rozpoczyna się 25 dnia miesiąca kislew. W dawnej modlitewni, będącej dziś częścią Muzeum Warszawskiej Pragi, odnajdziecie znak strzelca (hebr. keszet) – symbol miesiąca kislew.

Przeczytaj o znakach zodiaku z modlitewni przy Targowej 50/52.

Legenda mówi, że kiedy wojska Judy Machabeusza odbiły Świątynię Jerozolimską z rąk pogan, nastąpiło ponowne poświecenie świątyni. Zapalono menorę (siedmioramienny świecznik) i choć pojemnik z rytualnie czystą oliwą wystarczał do utrzymania światła w menorze tylko przez jeden dzień, przez osiem kolejnych dni pojemnik cudownie się napełniał. Na pamiątkę tego cudu, przez osiem dni trwania święta, w świeczniku chanukowym każdego dnia zapala się kolejną, coraz większą liczbę świeczek (pierwszego dnia jedną, drugiego dwie itd.).

Typowa chanukija (świecznik chanukowy) Żydów polskich ma tylną ściankę bogato zdobioną ornamentami, do których należą: lwy, jelenie, rośliny, kiście winogron, stylizowane menory, ptaki i abstrakcyjne wzory.

Stałym elementem chanukiji jest szames, czyli dodatkowe miejsce na świeczkę, od której odpala się światła. Szames musi być umieszczony tak, aby nie można go było pomylić ze świecami świątecznymi – zazwyczaj znajduje się z boku albo na wysuniętym, odrębnym ramieniu.

W zbiorach Muzeum Warszawy znajduje się srebrna chanukija wyprodukowana 125 lat temu w zakładach Pogorzelskiego. Wyrabiano tam zarówno srebra stołowe jak i sakralne. Warszawa była w tym czasie głównym ośrodkiem produkcji lamp chanukowych na terenie całego zaboru rosyjskiego.

Rozwiąż zadania

Zadanie 1

Ile świeczek zmieści się na chanukiji z Muzeum Warszawy? Ile powinno się zmieścić?

Zadanie 2

Jeśli w świeczniku chanukowym każdego dnia zapala się kolejną, coraz większą liczbę świeczek, a Chanuka trwa osiem dni, to ile świątecznych świec trzeba łącznie zapalić w trakcie święta (nie licząc szamesa)?

Zadanie 3

Wykonajcie kartę z życzeniami chanukowymi. Potrzebne wam będą kolorowe farby i rączki, które nie boją się pobrudzić.

My na naszej kartce umieściłyśmy brokatowe bączki, ponieważ gra w bączka (drejdla) to ulubione zajęcie dzieci w czasie Chanuki.