fbpx

Używamy plików cookies do zbierania informacji dotyczących korzystania z serwisu Muzeum Warszawy i jego oddziałów. W każdej chwili możesz zablokować obsługę plików cookies w swojej przeglądarce. Pamiętaj, że zmiany ustawień w przeglądarce mogą ograniczyć dostęp do niektórych funkcji stron internetowych naszego serwisu.

pl/en
Aktualności

29.07.2020 / Aktualności, Kultura online

Jednym słowem – zwiedzaj! Poznaj słowa opisujące muzealia cz.3

Jednym słowem – zwiedzaj! Poznaj słowa opisujące muzealia cz.3

W muzeum każdy znajdzie coś dla siebie. Ale czy potrafisz nazwać to, co widzisz przed sobą?

Dowiedz się, co kryje się pod tajemniczymi słowami, na które możesz natrafić w metryczkach muzealnych eksponatów i poznaj terminy, które opisują twoje ulubione Rzeczy warszawskie!

Na końcu czeka na Ciebie test, w którym sprawdzisz swoją wiedzę. Powodzenia!

Opracowała: Dominika Sielczak

 

PLATERY

To wyroby wykonane z metalu nieszlachetnego, pokryte cienką warstwą srebra. Technika platerowania, upowszechniona w Warszawie w 1824 roku za sprawą fabryki Józefa Frageta,  zaspokajała rosnące zapotrzebowanie bogacących się mieszczan na eleganckie naczynia stołowe.

 

POLICHROMIA

Polichromią nazywamy malowidła pokrywające ściany, sklepienia oraz stropy. Niezwykle często ozdabiano nimi wnętrza nie tylko sakralne, ale również świeckie domy oraz fasady budynków.

 

PAS KONTUSZOWY

To element narodowego stroju polskiego szlachty, który służył do przewiązywania kontusza. Pasy kontuszowe były bardzo długie – osiągały do 4 metrów długości, więc do zawiązania go niezbędna była pomoc innej osoby.

Szczególną uwagę zwracano na zdobienia – pasy te zwykle były dwustronne, różnokolorowe, ozdobione motywami roślinnymi lub geometrycznymi.

 

PUTTO

Motyw dekoracyjny w postaci główki lub nagiego, uskrzydlonego chłopca, nawiązujący do przedstawień antycznego boga miłości Erosa.

głowa chłopca trzymającego chusteczkę przy twarzy
Johann Chrysostomus Redler, Głowa płaczącego putta z nagrobka Marii Józefy Sobieskiej z kościoła Sakramentek, ok. 1761 | MHW 25471

 

RELIEF

To kompozycja rzeźbiarska wykonana na płaszczyźnie, z tłem, którą można oglądać tylko z przodu. Wyróżniamy trzy rodzaje reliefów, w zależności od uzyskanego stopnia trójwymiarowości:

WGŁĘBNY

Kompozycja jest wyrzeźbiona w płaszczyźnie, nie wystaje ponad nią.

PŁASKI

Inaczej płaskorzeźba; występuje, gdy kompozycja wystaje nieznacznie ponad płaszczyznę tła.

WYPUKŁY

Wyrzeźbiona kompozycja mocno odcina się od tła, znacznie wystając ponad nie i tworząc na jej powierzchni wyraźne wypukłości.

 

REPUSOWANIE

To jedna z technik kształtowania przedmiotów wykonanych z blachy, polegająca na wykuwaniu płaskiego kawałka metalu młotkiem i/ lub puncami aż do otrzymania pożądanego kształtu. Nie wszystkie metale nadają się do repusowania – muszą cechować się kowalnością i ciągliwością, tak jak np. srebro, złoto czy mosiądz. Repusowanie inaczej nazywamy trybowaniem.

 

SUWENIR

Suwenir inaczej określamy jako pamiątka czy upominek.

 

SNYCERKA

Tak nazywamy rzeźbę wykonaną w drewnie.

 

SGRAFFITO

To technika malarstwa naściennego, która polega na pokrywaniu ściany kolejnymi warstwami kolorowego tynku i zeskrobywaniu jego fragmentów przed wyschnięciem. Odsłonięte partie tworzą na powierzchni ściany pokrytej kolorem wzór o odmiennej barwie.

 

TAPISERIE

Dekoracyjne tkaniny do zawieszenia na ścianie. Tapiserie zwykle ozdabiano scaniami historycznymi, o tematyce biblijnej czy mitologicznej, ale także krajobrazami i motywami heraldycznymi, czyli herbami. Technika tkania tapiserii znana jest od starożytności, jednak w Polsce rozwinęła się dopiero w XVII wieku.

 

USZAK

To dekoracyjne poszerzenie obramienia okiennego lub drzwiowego, akcentujące górne naroża.

fragmnet fasady kamienicy z dwoma rzędami okien z uszakami

 

VERSO

To łacińska nazwa tylnej strony rysunków czy rękopisów. Przednią stronę określa się recto.

 

WEDUTA

Weduta to tzw. krajobraz miejski, czyli obraz lub rysunek przedstawiający widok miasta lub jego wybrany element, jak np. ulice czy architektura.

 

WZORNIK

To zwykle zbiór rysunków, zawierających wzory ornamentów, kształtów ozdobnie opracowanych elementów architektonicznych czy przedmiotów. Artyści i mistrzowie rzemiosła korzystali z nich podczas projektowania swoich wyrobów i komponowania ich dekoracji.

blaszka w kolorze złotym z wyrytymi ozdobnymi kwiatami, literami i herbami
Wzornik grawerski, wytwórnia Norblin i S-ka, lata 70-90 XIX w. | MHW 23098

 

ZWORNIK

To element architektoniczny łuku lub niektórych sklepień, umieszczony w jego najwyższym punkcie. Odróżnia się wielkością i dekoracyjnym opracowaniem rzeźbiarskim. Zwornik jest określany również jako klucz.

 

ŻUPAN

To element narodowego stroju polskiego szlachcica, noszony pod kontuszem. Żupan był długi, niemalże sięgający kostek, zapinany z przodu na całej długości na haftki lub guziki i długimi, wąskimi rękawami zakończonymi mankietami.

 

Sprawdź swoją wiedzę w teście! (PDF 3,6 MB)