14.04.2025 / Aktualności, Działalność naukowa, Działo się! Fotorelacje, Korczakianum

Konferencja: „Własność” dzieci? Ekonomie dzieci i ekonomie dla dzieci

W dniach 14-15 listopada 2024 roku odbyła się interdyscyplinarna konferencja naukowa poświęcona 100-leciu publikacji Bankructwa małego Dżeka Janusza Korczaka (Henryka Goldszmita) oraz obchodzonemu w 2024 roku Rokowi Edukacji Ekonomicznej, ogłoszonemu przez Senat RP.

Spotkanie zgromadziło badaczy i badaczki z różnych dziedzin — historii, socjologii, antropologii, ekonomii, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa — by wspólnie przyjrzeć się dziedzictwu Korczaka w kontekście ekonomii dzieciństwa oraz wychowania ekonomicznego.

Podczas konferencji przypomniano, że opublikowane w 1924 roku Bankructwo małego Dżeka było pionierskim na gruncie polskim dziełem dotyczącym edukacji ekonomicznej najmłodszych. Uczestnicy i uczestniczki podkreślali, że Korczak już w okresie międzywojnia dostrzegał potrzebę włączania dzieci w refleksję nad gospodarowaniem, własnością i pracą, podkreślając ich prawo do ekonomicznej sprawczości oraz do tworzenia własnych inicjatyw i struktur — takich jak dziecięce spółdzielnie.

W wystąpieniach zwrócono uwagę na to, jak Korczak łączył kwestie ekonomiczne z wartościami takimi jak solidarność, odpowiedzialność społeczna i szacunek dla pracy. Analizowano również, jak jego myśl korespondowała z ówczesnymi ruchami spółdzielczymi i ideami samopomocy, a także jak twórczo wyprzedzała dominujące wówczas spojrzenia na dziecko i ekonomię.

Konferencja stała się okazją do porównania historycznych i współczesnych modeli edukacji ekonomicznej w Polsce. Prelegenci poruszali m.in. kwestie sposobów wychowywania dzieci do pracy, oszczędzania, konsumpcji i zarabiania, a także analizowali, jak dzieci w różnych epokach postrzegały dobra materialne i ekonomiczne relacje z innymi. Dyskutowano nad tym, czy dzisiejsze dzieci — funkcjonujące w zglobalizowanym i silnie skomercjalizowanym świecie — mają przestrzeń do kształtowania własnych, niezależnych postaw wobec pieniędzy, pracy i własności.

Ważnym elementem konferencji była również refleksja nad tym, jak projektować edukację ekonomiczną przyszłości — taką, która uwzględnia głos dzieci, ich doświadczenia i potrzeby, a jednocześnie przygotowuje je do świadomego, odpowiedzialnego funkcjonowania w świecie pełnym wyzwań społecznych i gospodarczych.

Podsumowując, konferencja stała się ważnym głosem w debacie o tym, jak poprzez edukację ekonomiczną wzmacniać dziecięcą sprawczość, empatię i krytyczne myślenie — oraz jak twórczo czerpać z dziedzictwa Korczaka w projektowaniu bardziej sprawiedliwej przyszłości.

Program konferencji „Własność” dzieci? Ekonomie dzieci i ekonomie dla dzieci (PDF 103 KB)

Program konferencji instruktorskiej i harcmistrzowskiej „TO SIĘ OPŁACA! Wychowanie ekonomiczne w harcerstwie” (PDF 533 KB)