17 października 2024 roku - 17 kwietnia 2025 roku
wt., śr., pt., sob. 11-19, czw. 11-20, niedz. 11-18
20 zł normalny / 15 zł ulgowy, bezpłatny czwartek

Na miejscu i na wynos. Kuchnia warszawska

Kuchenne ewolucje – jak i co jadała Warszawa przez wieki?

Wystawa opowiada historię miasta… od kuchni! Sposoby przygotowywania i podawania posiłków, najchętniej spożywane dania czy miejsca, gdzie jadano, zmieniały się przez wieki, odzwierciedlając przemiany społeczne, obyczajowe i polityczne. Od średniowiecza do współczesności przez tę niezwykle ważną dziedzinę życia prowadzą odkrycia archeologiczne, przedmioty codziennego użytku, archiwalia, fotografie, a także dzieła sztuki dawnej i nowoczesnej.

Jaka była i jest warszawska kuchnia?

Wystawa Na miejscu i na wynos. Kuchnia warszawska przedstawia osiem wieków historii żywienia w Warszawie. Jedzenie zajmuje istotne miejsce w historii społecznej miasta. Doskonale ukazuje zachodzące przemiany, ale ma również niebagatelny wpływ na obyczaje, relacje międzyludzkie czy przestrzeń miejską od czasów średniowiecznych aż do dziś.

Narracja wystawy rozwija się wokół gotowania w domu i gastronomii miejskiej. Dawne sposoby przygotowywania i przechowywania jedzenia przybliżają obiekty pochodzące z wykopalisk archeologicznych. Innowacje kuchenne zaczęły zachodzić dopiero na początku XIX wieku – je również można prześledzić na przykładzie pierwszych kuchenek gazowych czy urządzeń takich jak maszynka do lodów, mikser, krajalnica i czajnik elektryczny.

W kolejnej sali na wielkim stole zobaczymy, jak ważną częścią kultury jest to, co jemy. To, jak podawane są potrawy, jest wyrazem tożsamości. Na wystawie znalazło się też jedno z pierwszych wydań legendarnej książki kucharskiej Lucyny Ćwierczakiewiczowej 365 obiadów za pięć złotych.

Kolejne części ekspozycji poświęcone są działalności instytucji charytatywnych i jedzeniu ulicznemu. Początki modnego dziś street foodu sięgają średniowiecza, a na wystawie można dowiedzieć się, jak zmieniały się dania serwowane pod chmurką, a także czym były handelki i bawarie oraz jak rozwijało się zbiorowe żywienie. Kawiarniane ogródki i dzielenie się smakołykami na piknikach nad Wisłą też mają długą tradycję. O jedzeniu na świeżym powietrzu, niegdyś i teraz, opowiada ostatnia część wystawy.

Na miejscu i na wynos to nie tylko perspektywa historyczna, lecz także spojrzenie na współczesność. O aktualności tematu przygotowywania i spożywania jedzenia świadczą wybrane dzieła sztuki autorstwa m.in. Bettiny Bereś, Doroty Podlaskiej, Rafała Milacha i Poli Dwurnik. Jedzenie uliczne, dawne kuchnie, jadłodajnie i pikniki przedstawione są na rysunkach Jana Piotra Norblina, Franciszka Kostrzewskiego i Henryka Pillatiego, zdjęciach Konrada Brandla czy Aleksandra Minorskiego.

Tematyka wystawy jest bliska każdemu, także najmłodszym odwiedzającym, dlatego w kilku miejscach ekspozycja płynnie przechodzi w przestrzeń zabawy i nauki. Obok dużego stołu, przedstawiającego nakrycia z różnych epok, przygotowano miejsce do twórczej aktywności – komponowania z magnesów własnych „posiłków”. Na końcu wystawy ponadto można samodzielnie ułożyć menu dla „food trucka Muzeum Warszawy”.

KOLOFON

kuratorki Zuzanna Różańska-Tuta, Lena Wicherkiewicz

projekt wystawy Kosmos Project 

produkcja Monika Mazurek

projekt graficzny Katarzyna Łygońska

przygotowanie reprodukcji do druku Kaja Gliwa

projekt plakatu Joanna Bębenek na podstawie ilustracji autorstwa Marty Tomiak

tłumaczenie Karol Waniek 

redakcja i korekta Urszula Drabińska

realizacja Artmontage – Studio Alena Trafimava, Michał Bogumił, Ksenia Góreczna, Jolanta Górska, Paweł Grochowalski, Krzysztof Hernik, Piotr Lipiński, Krzysztof Kwiatkowski, Artur Miniewicz, Katarzyna Radecka, Tomasz Raubo, Leszek Sokołowski, Dariusz Sałański 

opieka konserwatorska Beata Galperyn-Kołodziejska, Piotr Kaczkiełło, Julia Kłosińska, Robert Kołodziejski, Katarzyna Lesiakowska-Tofil, Janusz Mróz, Igor Nowak, Karolina Nowicka, Piotr Popławski, Adam Wrzosek 

koordynacja digitalizacji Mikołaj Kalina

wypożyczenia zewnętrzne Janusz Kurczak, Agata Hofman, Marzena Michałek-Dąbrowska

wypożyczenia wewnętrzne Tomasz Lewandowski, Zuzanna Sieroszewska-Rolewicz, Joanna Rykiel, Dorota Parszewska, Aleksandra Lis, Klaudia Jaraszek, Małgorzata Oliwińska, Kamila Utrata, Łukasz Sobierajski, Filip Żelewski

program edukacyjny – dział edukacji Krystyna Stroynowska, Monika Michałek, Aleksandra Kresowska, Anna Marta Zdanowska, Paula Kuch, Edyta Gołębiowska, Karolina Sawicka

program towarzyszący Dorota Stolarska-Kultys, Tomasz Krajewski

komunikacja i marketing Małgorzata Czajkowska, Melissa Czaplicka, Karina Dąbska, Agata Fijałkowska, Agata Fronczyk, Klaudia Gniady, Dagmara Jędrzejewska, Daniel Karwowski, Anna Ładna, Aleksandra Migacz, Jowita Purzycka, Nela Sobieszczańska