31.07.2020 / Aktualności, Muzeum Warszawskiej Pragi, Prawobrzeżni
Franciszka z Rygierów Różycka
Franciszka z Rygierów Różycka (1837-1928) – była żoną niezwykle przedsiębiorczego i szanowanego na Pradze człowieka. Jej marmurowe popiersie można na co dzień oglądać w Muzeum Warszawskiej Pragi.
W 1859 r. poślubiła świeżo upieczonego farmaceutę, Juliana Różyckiego, który właśnie uzyskał tytuł magistra farmacji i uprawnienia do prowadzenia własnej apteki. Choć był niezwykle zdolnym, pracowitym i przedsiębiorczym człowiekiem, to właśnie posag żony umożliwił Julianowi zawodowy start – zakup dawnej apteki Mrozowskich przy ówczesnej ul. Brukowej (ob. Okrzei). Być może także dzięki żonie przyszły założyciel bazaru zaczął inwestować na Pradze, budując swój prestiż i majątek.
Tam, gdzie dziś znajduje się praski Urząd Skarbowy, stał kiedyś drewniany dom Różyckich, a obok, w murowanym budynku, mieściła się apteka i laboratorium farmaceutyczne.
Przy Brukowej urodziła się i wychowywała czwórka ich dzieci: córka Amelia oraz synowie: Władysław, Wacław i Leon, którzy także zostali farmaceutami. Franciszka Różycka mieszkała tu prawdopodobnie jeszcze jakiś czas po śmierci męża w 1919 r., choć dom i aptekę w końcu wydzierżawiono.
Na jednej z zachowanych fotografii starsza pani stoi pod drzewami w ogrodzie na terenie posesji. Zmarła w 1928 r. i została pochowana obok męża na warszawskich Powązkach.
Drewniany dom uległ zniszczeniu podczas wojny. Na miejscu murowanej apteki zbudowano w okresie PRL-u praski PeDeT.
Franciszka była siostrą znanego rzeźbiarza Teodora Rygiera, autora m.in. pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie. Związki między obu rodzinami były tym silniejsze, że artysta ożenił się z siostrą Juliana – Sabiną z Różyckich. Właśnie Franciszka pośredniczyła po śmierci brata w przekazywaniu dzieł Rygiera do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, którego za życia był aktywnym członkiem.
Choć niewiele dziś wiemy o życiu Franciszki Różyckiej, możemy ją oglądać nie tylko na rodzinnych zdjęciach. Na wystawie stałej Muzeum Warszawskiej Pragi znajduje się rzeźba Teodora Rygiera, która przez lata stała w willi na Saskiej Kępie, należącej do najstarszego syna Różyckich – Władysława. To piękne marmurowe popiersie przedstawia młodą Franciszkę, z upiętym nad czołem warkoczem. Rzeźba zachwyca opracowanymi po mistrzowsku detalami twarzy, fryzury, sukni. Do zbiorów muzeum trafiły też inne pamiątki: m.in. jej legitymacja, paszport i lorgnon.
