08.06.2020 / Aktualności, Muzeum Warszawskiej Pragi, Prawobrzeżni

Menachem Ziemba

Menachem Ziemba (1883-1943) – żydowski uczony, wybitny myśliciel, autor cenionych dzieł talmudycznych i autorytet religijny, był związany ze środowiskiem chasydów z Góry Kalwarii.

Nazywano go Menachemem Pragerem lub Gaonem Praskim, bowiem urodził się na prawym brzegu i większą część swojego życia spędził na warszawskiej Pradze.

Kiedy w 1901 r. ożenił się z Midł Cederbaum, córką kupca branży metalowej, zamieszkał z żoną w nieistniejącej dziś kamienicy przy dawnej ul. Brukowej 34 (ob. ul. Okrzei). Po śmierci teścia, któremu w hołdzie poświęcił jedno ze swych dzieł, sam prowadził na parterze sklep z wyrobami żelaznymi. Jego skromne mieszkanie na piętrze odwiedzało wielu gości, z którymi prowadził poważne dysputy religijne.

Jako wybitny talmudysta poświęcał wiele czasu nauczaniu, wygłaszając także publiczne wykłady. Na warszawskiej Pradze był postacią powszechnie znaną, cieszył się wielkim szacunkiem w sferach ortodoksyjnych i chasydzkich.

W 1935 r. został członkiem rabinatu warszawskiego, dlatego na rok przed wybuchem wojny przeniósł się na Karmelicką. Doświadczenie holokaustu sprawiło, że Gaon Praski przewartościował tradycyjny stosunek do oporu zbrojnego wobec Niemców w obliczu Zagłady, przyznając w tej sytuacji Żydom prawo do walki. Mimo możliwości wyjazdu, nie opuścił getta. Zginął podczas powstania w getcie, zastrzelony podczas próby przebiegnięcia przez ulicę.

Dowiedz się więcej:

R. Żebrowski, Gaon Menachem Ziemba, zwany Pragerem, w: Odkrywanie żydowskiej Pragi, praca zbiorowa pod red. Z. Borzymińskiej, Warszawa 2014