08.04.2021 / Aktualności, Muzeum Warszawskiej Pragi, Rzemiosło na Pradze, Wykonane na prawym brzegu. Rzemieślnicy
Raport z badania: Transmisja rzemiosła – możliwości i przeszkody
Zapoznajcie się z raportem przygotowanym przez Katarzynę Chudyńską-Szuchnik z Muzeum Warszawskiej Pragi.
Muzeum Warszawskiej Pragi postrzega rzemieślników jako przedstawicieli dziedzictwa kulturowego o ważnej roli społecznej i kulturotwórczej. Jednocześnie zauważamy, że tego rodzaju dziedzictwo jest w ciągłym procesie i naturalne jest dla niego to, że ulega przetwarzaniu.
Zauważyliśmy również, że wiele warsztatów jest likwidowanych z powodu braku następców, z kolei adepci nie mają naturalnej drugi kontaktu z mistrzami, u których mogliby praktykować.
Badaniem zrealizowanym w listopadzie 2020 roku objęliśmy rzemieślników z kilkudziesięcioletnim stażem pracy, których cechuje przywiązanie do tradycyjnych metod wytwarzania, korzystanie z trwałych, naturalnych materiałów, solidność, profesjonalizm. Ten etos rzemieślniczy wraz z wielopokoleniową historią sprawia, że postrzegamy ich jako firmy zabytkowe.
Zapytaliśmy mistrzów i mistrzynie rzemiosła o otwartość na przyjęcie stażystów lub praktykantów do pracowni oraz o możliwość kontynuacji warsztatów, które nie mają naturalnych następców.
Najciekawsze dane z raportu:
- Ponad połowa badanych (54 %) stwierdziło, że przychodzą do nich osoby szukające możliwości praktyki lub pracy w ich warsztacie.
- Branże warsztatów, do których kierowane są takie pytania to: krawiectwo miarowe, szewstwo, rękawicznictwo, czapnictwo, kaletnictwo, stolarstwo, renowacja mebli, introligatorstwo.
- Wśród najczęściej wymienianych przeszkód związanych z przyjęciem praktykanta odnotowaliśmy spadek dochodów, kurczącą się liczbę klientów i brak warunków. Zauważyliśmy również dystans rzemieślników wobec osób bez doświadczenia w rzemiośle.
- Jeśli pojawią się ułatwienia – wsparcie związane z przyjęciem stażysty, co drugi badany wyraża zainteresowanie. Wsparcie powinno mieć charakter finansowy i być jak najmniej zbiurokratyzowane.
- Brak następców grozi likwidacją mojego zakładu w najbliższych latach – tak stwierdziło 45% badanych.
- Rzemieślnicy, którzy nie mają następców są zainteresowani możliwością odsprzedaży swojego warsztatu kontynuatorowi z opcją bycia do pomocy w ustalonym zakresie. Takie rozwiązanie jest atrakcyjne dla 54% badanych.
Autorzy badania: Katarzyna Chudyńska – Szuchnik z Muzeum Warszawskiej Pragi, Maciej Malinowski.
Badanie zostało zrealizowane dzięki wsparciu finansowemu Miasta Stołecznego Warszawy w ramach Zintegrowanego Programu Rewitalizacji m.st. Warszawy do 2022 roku.