Strażnik Podwórka

„Strażnik Podwórka” to projekt realizowany wspólnie przez mieszkańców podwórka przy ul. Strzeleckiej 2, 4, 6, aktywistów, specjalistów, pracowników urzędu dzielnicy i urzędu miasta, a także członków międzynarodowej grupy PA Culture. Proces jest oparty na długofalowej współpracy, która ma doprowadzić do zmiany w przestrzeni warszawskiej Pragi oraz wzmocnienia kompetencji grupy lokalnej, związanej z wybranym miejscem. Proces jest przeprowadzany z użyciem dizajnu oraz społecznych i architektonicznych narzędzi rewitalizacji. Wszystkie wydarzenia są dokumentowane, tak by zapisać zachodzące zmiany, a także przygotować model gotowy do wykorzystywania w kolejnych latach wdrożenia Zintegrowanego Programu Rewitalizacji.

Proces składa się z działań animacyjno-integracyjnych, edukacyjnych oraz projektowych, za które będą odpowiedzialni: artystka Iza Rutkowska, socjolożka Ludwika Ignatowicz i architekt Paweł Jaworski. Badania społeczne oraz ewaluację przeprowadzi dr hab. Paweł Możdżyński z zespołem.

1. Wydarzenie artystyczno-integracyjne

W pierwszej kolejności zespół projektu razem z mieszkańcami i użytkownikami wybranego obszaru przygotował wydarzenie inaugurujące. Po raz pierwszy w połowie czerwca na podwórku pojawił się interaktywny przedmiot artystyczny – przeskalowany jamnik (tytułowy „Strażnik Podwórka”), który będzie używany do różnych zabaw oraz ćwiczeń. Obiekt został wykonany w taki sposób, żeby można go było wielokrotnie wykorzystywać na rewitalizowanym obszarze w dalszych fazach, a także rozwijać w zależności od dostępnych środków finansowych.

2. Prace nad projektem zagospodarowania przestrzeni

W lipcu rozpoczną się warsztaty z użyciem makiety architektonicznej, podkładów mapowych i koncepcji projektowych. W ich trakcie powstanie wizja urządzenia tej przestrzeni i zarządzania zmianami urbanistycznymi. Wspólny pomysł zostanie podzielony na etapy ze wskazaniem zadania inwestycyjnego i źródła finansowania (np. budżet partycypacyjny, inicjatywa lokalna lub złożony montaż tych środków). Grupa lokalna nawiąże kontakty z urzędnikami odpowiedzialnymi za poszczególne mechanizmy prawno-finansowe, a działania zamknie przygotowaniem odpowiednich wniosków. Liderki i liderzy wcielą się wówczas w rolę „inwestora”, a przez to poczują się współodpowiedzialni za powodzenie wszystkich prac.

3. Badania oraz dokumentacja

Badania społeczne w pierwszym cyklu będą służyły diagnozie stanu obecnego, określeniu potrzeb mieszkańców i nastawienia do procesu przed jego rozpoczęciem, a także opisaniu ich życia codziennego. Celem drugiego cyklu będzie opisanie zmian, jakie zajdą po jego realizacji, oraz wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonej obserwacji. W ten sposób staną się podstawą do ewaluacji i opracowania modelu podobnych procesów. Badania będą prowadzone metodami jakościowymi: wywiad swobodny, obserwacja uczestnicząca oraz fotografia socjologiczna.

Pierwsza część wyżej opisanych działań zostanie wykonana do października  2016 r. Później grupa lokalna przygotuje plan na kolejne miesiące i rozpocznie prace związane z zarządzaniem oraz realizacją koncepcji dla przestrzeni publicznej. Animatorzy będą równolegle pracować ze społecznością lokalną, żeby ustabilizować jej strukturę, ale również zadbać o jej rozwój. Będzie to równocześnie gwarancją trwałości przeprowadzanych interwencji w przestrzeni miejskiej.

Organizatorzy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Miasta st. Warszawy, Muzeum Warszawskiej Pragi, Fundacja Napraw Sobie Miasto, Fundacja Form i Kształtów, Dom Kultury Praga.