Edward Manitius

Edward Tadeusz Manitius (1902–1975) – przemysłowiec, projektant, właściciel Wytwórni Zabawek i Wyrobów Zdobniczych przy ul. Kępnej 15 w Warszawie.

Urodził się, wychował, niemal całe życie mieszkał i pracował w rodzinnej kamienicy na Pradze. Pochodził z zasłużonej warszawskiej rodziny ewangelickiej. Jego dziadek był superintendentem generalnym (zwierzchnikiem) Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim. Ojciec był inżynierem chemikiem, dyrektorem emalierni w praskich fabrykach Wulkan i Labor.

W 1926 roku Edward Manitius założył własną firmę, która produkowała projektowane przez niego przedmioty z drewna. Największym uznaniem odbiorców cieszyły się kolorowe drążone figurki zwierząt, które były jednocześnie zabawkami, opakowaniami na słodycze i ozdobnymi drobiazgami.

*Zabawki-opakowania wykonane w wytwórni Edwarda Manitiusa w latach 1926–1939, Muzeum Warszawy*

*Homar, zabawka-opakowanie wykonane w wytwórni Edwarda Manitiusa w latach 1926–1939, Muzeum Warszawy*

*Słoń, zabawka-opakowanie wykonane w wytwórni Edwarda Manitiusa w latach 1926–1939, Muzeum Warszawy*

*Jamnik, zabawka-opakowanie wykonane w wytwórni Edwarda Manitiusa w latach 1926–1939, Muzeum Warszawy*

Projekty Manitiusa wyróżniały się na tle branży zabawkarskiej pomysłowością, formą i jakością wykonania. Zaprezentowano je między innymi w pawilonie polskim na wystawie światowej w 1939 roku w Nowym Jorku.

Wytwórnia przetrwała okupację dzięki produkcji drewnianych chodaków. Po zakończeniu wojny, w nowych realiach polityczno-gospodarczych, jej specjalnością stały się zabawki pedagogiczne. W 1950 roku została przejęta przez zarząd państwowy i odebrana właścicielowi.

Mimo starań, nie udało się odzyskać zabranych narzędzi, maszyn, czy projektów. Dlatego w ostatnim okresie życia Manitius projektował i wytwarzał autorskie zabawki oraz pomoce dydaktyczne dla szkół i przedszkoli wykonane z plastiku. Aktywnie działał w organizacjach cechowych i warszawskiej izbie rzemieślniczej.

Zabawki Edwarda Manitiusa będzie można oglądać od 2 grudnia 2021 do 10 kwietnia 2022 w Muzeum Warszawskiej Pragi na wystawie „Rzeczy do zabawy. Edward Manitius i jego wytwórnia”.

Opracowała: Jolanta Wiśniewska

Dowiedz się więcej o figurkach-bombonierkach Edwarda Manitiusa z artykułu na portalu e-Kolekcje.

Posłuchaj o Edwardzie Manitiusie:

Praskie Audiohistorie to podcast o historii i współczesności prawobrzeżnej Warszawy. Posłuchaj odcinków poświęconych wystawie „Rzeczy do zabawy”.

Pani Renata Kozłowska opowiada, jak zapamiętała ojca…

*Fotografia Edwarda Manitiusa prezentującego swoje wyroby, 1958, aut. M. Kamiński, zb. Muzeum Warszawy*

Przeczytaj biografię Wandy Manitius:

Wanda Manitius