Księgozbiór Ludwika Gocla w Bibliotece Muzeum Warszawy

Ludwik Gocel (1889–1966) był bibliofilem i zbieraczem. Pamiątki związane z powstaniem listopadowym 1830–1831 i Wielką Emigracją, która była jego skutkiem, zaczął kolekcjonować w 1924 roku.

Podczas powstania warszawskiego 1944 roku stracił przeszło połowę zbiorów, lecz w latach powojennych odbudowywał je i uzupełniał, by przekazać Muzeum Historycznemu m.st. Warszawy w 1964 roku.

Kolekcja Ludwika Gocla ma charakter tematyczny i obejmuje bardzo różne kategorie obiektów: publikacje książkowe, ryciny, bilety wizytowe postaci związanych z powstaniem, czy patriotyczne memorabilia odnoszące się zarówno do poszczególnych bitew powstania, jak i jego kolejnych rocznic.

Znaczną częścią kolekcji jest unikatowy księgozbiór (3311 vol.), na który składają się rzadkie wydawnictwa specjalistyczne mające ogromne znaczenie dla badaczy epok powstania listopadowego i Wielkiej Emigracji:

Druki zwarte, broszury i druki ulotne

Przeważają tu druki emigracyjne pochodzące z Paryża, Awinionu, Bourges, Besacon, Agen, Bordeaux, Brukseli, Glasgow, Strasburga, Wersalu, Hawru, Poitiers, Londynu, Portsmouth, wyspy Jersey, Lipska, Berlina i Drezna.

*Dedykacja dla Czesława Karskiego od Joachima Lelewela. Fot. K. Žák-Caplot*

W tym dziale znajdują się też wspomnienia i pamiętniki. Pierwsze wydania dzieł A. Mickiewicza, J. Słowackiego, C. K. Norwida czy I. Krasińskiego. Jest też Chodźko, Lelewel i Mierosławski. Wśród druków ulotnych (ok. 1200 vol.) znaleźć można m.in. odezwy Rządu Narodowego i Rządu Tymczasowego z lat 1830-1831, rozkazy i rozporządzenia władz wojskowych, Druki Towarzystwa Demokratycznego Polskiego w Paryżu, poezję okolicznościową z anonimowych tłoczni warszawskich.

Jest to też rarytas dla bibliofilów pełen zabytkowych opraw, pięknych ekslibrisów, pieczęci proweniencyjnych oraz ciekawych dedykacji i notatek samego Kolekcjonera.

Wydawnictwa ciągłe – gazety czasopisma, kalendarze

Zbiór obejmuje rzadkie wydawnictwa, komplety pism krajowych i zagranicznych takich jak: Merkariusz Polski, Demokrata Polski z 1837-163, Nowa Polska – drukowana w Warszawie w 1831 r., Roczniki Wojskowe Królestwa Polskiego czy Dziennik Gwardii Honorowej ( ponad 50 tytułów czasopism wydawanych na emigracji w latach 1832-1861)

*„Rocznk Woyskowy Królestwa Polskiego na Rok 1820” z autografem*

Rękopisy

To ok. 500. pism i pamiętników obejmujących okres powstania listopadowego i Wielkiej Emigracji oraz odnoszących się do wypadków krajowych w trzech zaborach od 1832 do 1861 r.

*Projekt ustanowienia Komisji do zredagowania Ustawy przyszłego Komitetu… z dnia 18 grudnia 1833 r.*

Nuty

Oryginalne druki (pieśni, marsze) z lat 1831-1832, wydane w Warszawie, Poznaniu, Berlinie i Frankfurcie. Znajdują się tu kompozycje Elsnera, Fresbeca, Klonowskiego i Kurpińskiego.

Więcej informacji na temat Ludwika Gocla oraz jego kolekcji znajdziesz w artykule Jacka Serwańskiego Ludwik Gocel (1889–1966) – bibliofil doskonały. szkic do portretu oraz Katarzyny Žák-Caplot Rozwój kolekcji biblioteki Muzeum Warszawy do roku 1986 w tomie XI „Almanachu Warszawy”.

Korzystanie z księgozbioru:

Ponieważ księgozbiór znajduje się na wystawie głównej w Gabinecie Ludwika Gocla, korzystanie z niego jest możliwe po wcześniejszym kontakcie telefonicznym lub mailowym z Biblioteką.

Serdecznie zapraszamy!

Konserwacja zabytkowych woluminów księgozbioru Ludwika Gocla. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.