Natalia Osterloff

Natalia Osterloff (1858-1925) – z jej podręczników do nauki języka francuskiego sto lat temu korzystali dorośli i dzieci. Była córką właściciela dóbr i przedsiębiorcy z warszawskiego Grochowa.

Jej ojcem był szwedzki emigrant, Karol August Osterloff, który w 1 połowie XIX w. założył w Grochowie folwark, gorzelnię, browar i wytwórnię wina szampańskiego.

Natalia Osterloff jako jedna z nielicznych kobiet swoich czasów studiowała na uniwersytecie w Lozannie. Była gruntownie wykształconą, cenioną nauczycielką języków obcych. Władała biegle językiem francuskim i niemieckim. Pracowała na pensjach, nauczanie stanowiło jednak tylko jeden z obszarów jej aktywności.

Była autorką pierwszych polskich podręczników do nauki języka francuskiego (wydała także podręczniki do nauki jęz. niemieckiego), a także publicystką i edytorką.

Natalia, zdeklarowana rzeczniczka stosowania „metody naturalnej”, uważała że najłatwiej nauczyć się języka, jeżeli czerpie się z tego przyjemność, a efekty przydają się w praktyce.

Hitem stawały się więc jej wielokrotnie wznawiane samouczki, które nie zawierały właściwie gramatyki, ale za to bardzo przydatne zwroty i słówka oraz informacje dotyczące wymowy. Na potrzeby szkolne w 1908 r. opublikowała także zbiór krótkich francuskich anegdot, z objaśnieniami językowymi i słowniczkiem.

Swoje pasje dzieliła z bratem Waldemarem – wybitnym nauczycielem języków obcych i historii, autorem podręczników i prac teoretycznych z zakresu pedagogiki. Jej młodszy brat, Edmund Osterloff, który wiele lat spędził w Gruzji, zasłynął jako pionier polskiej fotografii artystycznej.

Do dziś przy ul. Grochowskiej 64 zachował się dworek Osterloffów. W historii polskiej literatury budynek ten zapisał się jako miejsce akcji „Warszawianki” Stanisława Wyspiańskiego, choć w czasach powstania listopadowego prawdopodobnie jeszcze nie istniał. Wiele wskazuje na to, że został zbudowany dla Osterloffa trochę później – w latach 1835-1840.

Choć przedsiębiorca miał kilka innych posiadłości, dworek grochowski był przez około czterdzieści lat ośrodkiem zarządzania firmami i centrum życia rodzinnego. Po śmierci Karola Augusta Osterloffa mieszkał w nim jego syn z pierwszego małżeństwa, przyrodni brat Natalii – Fryderyk, zapalony entomolog.

Dworek był w tych czasach bazą wypadową wycieczek naukowych wybitnych warszawskich uczonych. Wędrowali po okolicy, by obserwować i opisywać ciekawe okazy fauny. Około 1878 r. w wyniku kłopotów finansowych rodzina sprzedała nieruchomość i od tego czasu wielokrotnie zmieniał właściciela.

Fotografia:

Dwór Osterloffów przy ul. Grochowskiej, fot. nn, 1912, zb. MW