Profesor Marian Fuks (1914-2022)

23 października w wieku 108 lat odszedł Profesor Marian Fuks – historyk, muzykolog, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego im. E. Ringelbluma w Warszawie. W swoim bogatym życiu był m.in. bokserem, kwatermistrzem, żołnierzem, archiwistą, miłośnikiem opery i naukowcem.

Uczestnik kampanii wrześniowej 1939, więzień sowieckich łagrów, walczył następnie w szeregach I Brygady Pancernej im. Obrońców Westerplatte. Od 1968 roku związał się na długie lata z Żydowskim Instytutem Historycznym. Jego szerokie zainteresowania zaowocowały wieloma inicjatywami, a także ponad tysiącem publikacji z zakresu dziejów i kultury warszawskich Żydów oraz historii muzyki.

Urodził się w Płońsku, ale dzieciństwo i wczesną młodość spędził na warszawskiej Pradze. Mieszkał w kamienicy przy ul. Targowej 63. Wspominał swój dom rodzinny, szkołę Izraela Migdała przy Brzeskiej, dziewczęta z gimnazjum Zofii Łabusiewiczówny przy Kępnej i turecką piekarnię przy Targowej, praskie kina i bazary. W późniejszych czasach często bywał na imprezach sportowych, odczytach i spotkaniach organizowanych w Żydowskim Domu Akademickim.

Swoimi wspomnieniami podzielił się z nami w 2011 roku. Zachowaliśmy je w Archiwum Historii Mówionej Muzeum Warszawskiej Pragi. Pan Profesor nie raz wspierał muzeum swoją wiedzą i radą. Będziemy pamiętać.