Aleksandra ze Szczerbińskich Piłsudska

Aleksandra ze Szczerbińskich Piłsudska (1882-1963) przez całe życie pozostawała w cieniu mężczyzny swego życia, ale miała duszę rewolucjonistki i odwagę. Chciała zostać lekarką, zamiast tego została urzędniczką i wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej.

Po pracy jeździła na Pragę, by uczyć niepiśmienne i biedne kobiety. Przemycała broń i materiały wybuchowe. Brała udział w wielu akcjach bojowych. W czasie pierwszej wojny światowej kierowała kurierkami Pierwszej Brygady. Za swą działalność otrzymała Order Virtuti Militari.

Kiedy poznała Józefa Piłsudskiego, był on żonaty z Marią Juszkiewiczową. Mogli się pobrać dopiero kilkanaście lat później. W listopadzie 1918 roku Aleksandra z nowonarodzoną córką Wandą czekała na Piłsudskiego w wynajętym mieszkaniu na Mińskiej 25.

Energiczna i niezależna, wielka rzeczniczka praw kobiet, miała niewątpliwy wpływ na przyznanie Polkom prawa wyborczego. Jako żona Naczelnika Państwa i marszałka Polski, wielokrotnie wracała do prawobrzeżnej Warszawy, prowadząc szeroką działalność społeczną – wspierała przedszkola i szkoły, sierocińce, noclegownie dla bezdomnych, zakładała świetlice z bibliotekami dla młodzieży.

We wrześniu 1939 roku zgłosiła się wraz z córkami do pomocy w stacji ratunkowej Polskiego Czerwonego Krzyża na warszawskiej Pradze. Niedługo potem wszystkie trzy wyruszyły na Kresy, aby przedostać się do Londynu. Do swej śmierci pozostała na emigracji.

Opracowała: Jolanta Wiśniewska

Dowiesz się więcej:

Aleksandra Piłsudska, Wspomnienia, 2004

Katarzyna Droga, Kobieta, którą pokochał Marszałek. Opowieść o Oli Piłsudskiej, 2018