Nowy nabytek Muzeum Warszawy to obraz Marcina Zaleskiego (1796-1877), najwybitniejszego polskiego wedutysty XIX w., który specjalizował się w widokach Warszawy oraz wnętrz warszawskich budowli. Artysta przez ponad 20 lat był pedagogiem w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie uczył perspektywy i rysunku. Obchody uroczystości Jordanu w Warszawie namalował w 1836 roku (olej na płótnie, 75,5 x 99 cm, sygn.: „Zaleski. pinxit 1836”). W tym samym roku prezentował obraz na Wystawie Sztuk Pięknych w Pałacu Kazimierzowskim. Zapewne w jeszcze XIX wieku trafił do prywatnych zbiorów w Rosji. Kilka lat temu został przywieziony z Rosji do Polski przez prywatnego kolekcjonera.
Obraz przedstawia uroczystą ceremonię święta Jordanu, zwanego także Epifanią, obchodzonego w kościele prawosławnym 19 stycznia (6 stycznia w kalendarzu juliańskim). Tego dnia na pamiątkę chrztu Chrystusa w Jordanie dokonuje się obrzędu święcenia wody. Scena zarejestrowana przez Marcina Zaleskiego rozgrywa się w Warszawie u podnóża Zamku Królewskiego. Na pomoście ustawionym w nurcie Wisły widać szpalery żołnierzy z chorągwiami, duchownych w szatach liturgicznych oraz rosyjskich wojskowych i urzędników. Na czele carskich dygnitarzy kroczy namiestnika Królestwa Polskiego, Iwana Paskiewicza w mundurze generała feldmarszałka. W dolnej części obrazu malarz przedstawił grupki mieszkańców Warszawy stojących na skutej lodem Wiśle.
Obraz jest interesujący nie tylko ze względu na wartość artystyczną, ale także jego kontekst historyczny. Powstał po upadku powstania listopadowego w okresie represji i likwidacji autonomii Królestwa Polskiego. Władze carskie zniosły dotychczasową konstytucję, wprowadziły stan wojenny, a administrację podporządkowały rosyjskim służbom policyjno-wojskowym. Dla zastraszenia Polaków wzniesiono Cytadelę. Politykę represji realizował Iwan Paskiewicz, namiestnik Królestwa Polskiego w latach 1832-1856. Paskiewicz wspierał rozwój prawosławia. W 1834 roku odebrał pijarom kościół przy ulicy Długiej, który następnie został przebudowany na sobór Świętej Trójcy. Na reducie wolskiej kazał urządzić cmentarz prawosławny, a kościół św. Wawrzyńca – w którym zginął generał Józef Sowiński – przebudować na cerkiew. W murach cerkwi umieszczono spiżowe tablice z napisami sławiącymi cara. Ostentacyjne obchodzenie prawosławnego święta religijnego u podnóża niegdysiejszej siedziby królów polskich i polskiego sejmu (po powstaniu zamek stał się rezydencją Paskiewicza) było działaniem obliczonym na efekt propagandowy. Miało pokazać Polakom kto teraz dzierży władzę polityczną. Eksponowanie i propagowanie prawosławia służyło podkreśleniu politycznej dominacji Rosji w Warszawie i całym Królestwie Polskim.
W zbiorach Muzeum Warszawy znajduje się 8 oryginalnych dzieł Marcina Zaleskiego. Prócz nich muzeum posiada 11 obrazów niegdyś przypisywanych temu artyście, w rzeczywistości wykonanych w XIX wieku przez jego uczniów i naśladowców.
