08.03.2023 / Aktualności
Wkrótce: „Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949”
![Brygada Pracy w drodze na akcję odgruzowywania, 1945, fot. Zofia Chomętowska, Muzeum Warszawy Wkrótce: „Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949”](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2023/03/Brygada-Pracy-w-drodze-na-akcje-odgruzowywania-1945-fot.-Zofia-Chometowska-Muzeum-Warszawy-1920x1282.jpg)
Warszawa powstała z gruzów. Materiały użyte do odbudowy miasta pochodziły z ruin, a życie stolicy w pierwszych latach po wojnie toczyło się wokół rozbiórek, pozyskiwania i przerabiania tego, z czego potem można było budować na nowo.
Wystawa „Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949” ukazuje unikalny charakter miasta odradzającego się wspólnym wysiłkiem. Prowadzi przez proces przemiany ruin w gruzy, a gruzów w materiały budowlane, z których warszawianki i warszawiacy tworzyli przyszłość swoją i powojennej Warszawy.
Społeczne, ekonomiczne i architektoniczne relacje powstawały przy odgruzowywaniu, wyburzaniu ruin, odzyskiwaniu cegieł i żelaza, produkcji gruzobetonu. To nowe spojrzenie na założycielski mit Warszawy i jedną z najbardziej fascynujących kart jej historii.
Wystawa „Zgruzowstanie Warszawy 1945–1949” otwiera się 30 marca w czwartek i potrwa do 3 września.
Co zobaczysz na wystawie?
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2023/03/Pracownicy-brygad-odgruzowujacy-ruiny-kosciola-sw.-Aleksandra-na-placu-Trzech-Krzyzy-1945-fot.-Zofia-Chometowska-Muzeum-Warszawy-1920x1290.jpg)
Pokażemy oryginalne gruzy i materiały odbudowy (kamień, ceramika, cegły, gruzobeton), fotografie, grafiki, malarstwo, dokumenty archiwalne, mapy i infografiki, a także materiały audiowizualne (kroniki filmowe i nagrania historii mówionej) oraz współczesne dzieła sztuki.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2023/03/Fragmenty-wazy-porcelanowej-XVII-XVIII-w.-wydobyte-z-gruzow-w-latach-1950-1953-kolekcja-Barbary-Bazinskiej-Muzeum-Warszawy-fot.-A.-Czechowski-1920x1280.jpg)
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2023/03/Pawel-Malinski-Postac-starca-fragment-fryzu-z-Teatru-Wielkiego-Muzeum-Warszawy-fot.-M.-Matyjaszewski-A.-Niakrasau-1920x1282.jpg)
Na wystawie obok oryginalnych gruzów i materiałów odbudowy znalazły się prace między innymi Zofii Chomętowskiej, Jana Bułhaka, Alfreda Funkiewicza, Wojciecha Fangora, Antoniego Suchanka, a także współczesnych artystów i artystek: Moniki Sosnowskiej, Tymka Borowskiego czy Diany Lelonek.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2023/03/Tymek-Borowski-Gruz-nad-Warszawa-2015-Muzeum-Warszawy-1059x1500.jpg)
Dopełniają je dokumenty archiwalne, mapy, fragmenty kronik filmowych i wspomnień.
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2023/03/Wojciech-Fangor-Murarze-1950-Muzeum-Warszawy-1920x1435.jpg)
Program wydarzeń towarzyszących
Wystawie towarzyszy bogaty program wydarzeń: oprowadzań, warsztatów, spacerów i wycieczek rowerowych.
W każdą niedzielę o godz. 16.00 odbędą się oprowadzania. Kuratorskie z Adamem Przywarą: 2 kwietnia (tłumaczone na polski język migowy).
Oprowadzania gościnne poprowadzą:
- Jarosław Trybuś (16 kwietnia),
- grupa projektowa CENTRALA – Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis (23 kwietnia),
- Sylwia Chutnik (14 maja),
- Petro Vladimirov (oprowadzanie w języku ukraińskim, 21 maja),
- Grzegorz Mika (28 maja),
- Agnieszka Szewczyk (4 czerwca)
- oraz fundacja BRDA – Zofia Jaworowska i Petro Vladimirov (18 czerwca).
27 maja odbędą się wykłady, debaty i spacer śladami roślinności ruderalnej z Urszulą Zajączkowską. Dzień zamknie pokaz w Kinie Syrena, który zainauguruje tygodniowy przegląd filmowy, kuratorowany przez Tomasza Kolankiewicza.
3 czerwca Maciej Kaufman z pracowni Archigrest poprowadzi wycieczkę rowerową śladami architektury i krajobrazów wczesnej odbudowy. Trasa obejmie m.in. domki z gruzobetonu na Polu Mokotowskim, Jazdów i Kopiec Powstania Warszawskiego.
Sprawdź program wydarzeń towarzyszących.
Książka „Zgruzowstanie”
Książką pod redakcją Adama Przywary „Zgruzowstanie. Przeszłość i przyszłość ruin w architekturze” osadza wątki poruszane na ekspozycji w szerszym kontekście historycznym i geograficznym.
Publikacja przedstawia temat ponownego wykorzystania materiałów w architekturze na przykładach z okresu powojennej odbudowy stolicy, a także jej przedwojennej historii i czasów współczesnych w Europie.
Książka do kupienia w sklepie Muzeum Warszawy.
Zdjęcie główne: Brygada Pracy w drodze na akcję odgruzowywania, 1945, fot. Zofia Chomętowska, Muzeum Warszawy
![](https://muzeumwarszawy.pl/wp-content/uploads/2023/03/Zgruzowstanie_logotypy.jpg)